We hebben gezien dat elk standpunt een tegenovergestelde heeft. Dit betekent dat er een soort dualiteit is omdat er twee uitersten zijn die tegengestelde polariteiten hebben. Elk idee of gezichtspunt kan daardoor op zo’n dualistische schaal worden afgezet.
Zoals uitgelegd, is het resultaat hiervan dat zelven in paren worden gevormd omdat het ene zelf berust op de ene polariteit en het andere zelf op de tegenovergestelde polariteit. Er zijn veel van dat soort paren, maar de twee die we hier zullen bekijken, zijn:
De goed-fout dualiteit.
De superioriteits- en inferioriteitsdynamiek.
Waarom is dit zo belangrijk? Omdat ze jouw pogingen om je bewustzijn te verhogen echt kunnen blokkeren:
• Om te groeien moet je nieuwe ideeën accepteren.
• Als je hetzelfde blijft doen, zullen er geen andere resultaten komen.
• Nieuwe ideeën zullen verder gaan dan jouw huidige wereldbeeld.
• Nieuwe ideeën kunnen zelfs jouw huidige wereldbeeld of basisovertuigingen die erdoor worden gedefinieerd, uitdagen.
• Je hebt zelven die zijn ontworpen om je huidige wereldbeeld te beschermen.
• Deze zelven zullen eerst projecteren dat de nieuwe ideeën verkeerd zijn om te voorkomen dat jij je wereldbeeld verandert.
• Als je dit terzijde schuift en je wereldbeeld verandert, zullen de zelven projecteren dat je het bij het verkeerde eind had toen je het wereldbeeld in de eerste plaats accepteerde.
Nogmaals, je hebt een zelf, een probleemschepper, die problemen definieert waarmee je niet kunt leven. Die duwt je naar de probleemoplosser die een manier voor jou definieert om het probleem op te lossen, te negeren of te ontkennen.
Zowel de probleemschepper als de probleemoplosser berust op deze dualiteit:
• De probleemschepper zegt dat de wereld zo onveilig is dat die onleefbaar is.
• De probleemoplosser definieert of accepteert een wereldbeeld waardoor het lijkt alsof je op de wereld kunt leven.
• Dit geeft je een gevoel van veiligheid, maar dit berust op het feit dat jouw wereldbeeld juist is.
• Als bewezen werd dat jouw wereldbeeld fout is, dan zou jij ongelijk hebben en dus weer in onzekerheid en paniek terugvallen.
• De probleemoplosser bepaalt dat je inferieur bent als je ongelijk hebt en daar kun je mee leven.
• De probleemoplosser gaat dit tegen door te zeggen dat je superieur bent als je gelijk hebt en dat je zo op de wereld kunt leven.
Het komt erop neer dat de meeste mensen zelven hebben die projecteren dat je inferieur bent aan andere mensen als je ongelijk hebt en superieur als je gelijk hebt. Christenen geloven bijvoorbeeld dat hun religie de enig juiste is, waardoor ze superieur zijn aan alle andere mensen. De christenen zullen naar de hemel gaan en alle anderen naar de hel. De wetenschappelijke materialisten geloven dat het materialisme gelijk heeft en daardoor zijn zij superieur aan alle religieuze mensen die in illusies geloven.
De dualiteit leidt tot zwart-witdenken
Deze zelven, die berusten op een dualistische polariteit, kunnen alleen denken in termen van dualiteit, wat betekent dat de ene polariteit goed is en de andere fout. Ze werken met een schaal van twee uitersten en er zit niets tussenin. Wat nog belangrijker is, er is geen alternatief voor die schaal.
Voor deze zelven kan er niets buiten die schaal vallen. Een idee moet goed zijn, en dat betekent dat alle andere ideeën fout zijn. Dit is zwart-witdenken. Een idee is zwart, een andere is fout. Er zit geen grijze schaal tussen zwart en wit en er is geen alternatief. Dit betekent dat die zelven geen kleuren zien.
Voor mensen die gevangenzitten en verblind worden door zulke dualistische zelven, kan er geen alternatieve manier zijn om naar het leven te kijken. Als jij een van die mensen was, zou je dit niet lezen. Daarom heb je wel enig idee dat er een alternatief is voor het zwart-witdenken, namelijk je bewustzijn verhogen.
Het alternatief is het besef dat er in elke situatie meer dan twee opties zijn. We hoeven geen dualistische schaal te accepteren met twee tegengestelde polariteiten die ons dwingen te kiezen tussen het ene dat goed is en het andere dat fout is.
Het is bijvoorbeeld niet nodig om naar het christendom en het materialisme te kijken en te zeggen dat de een gelijk heeft en de ander ongelijk. Het alternatief is dat je beseft dat geen van beide al je vragen over het leven kunnen beantwoorden en de reden is dat ze allebei berusten op een beperkt inzicht in het leven. Het voor de hand liggende alternatief is dus om naar hoger inzichten te zoeken, waar je die ook kunt vinden.
Maar de onderbewuste zelven zullen er natuurlijk alles aan doen om te voorkomen dat je zo’n ruimdenkende benadering van het leven krijgt. Ze zullen op een heel agressieve manier op je projecteren dat jij je geest gesloten moet houden voor alle gevaarlijke ideeën omdat ze je ongelijk zullen geven. Ze zullen zelfs projecteren dat jij, als je een oud wereldbeeld opgeeft, er in de eerste plaats al verkeerd aan had gedaan om dat te accepteren. Dus om te voorkomen dat je inferieur bent omdat je ongelijk had, moet jij vasthouden aan je oude opvatting.
Vanzelfsprekend zou je er niet voor openstaan om dit te lezen als je volledig in de macht van deze zelven zou zijn. Misschien heb je toch nog wel zelven die de manier waarop je met nieuwe ideeën omgaat, beïnvloeden, vooral ideeën die heel anders zijn dan het wereldbeeld waarmee je bent opgegroeid. Dus wat kun je doen?
Je reactie op nieuwe ideeën observeren
Je kunt bewust de beslissing nemen om je reactie op nieuwe ideeën te observeren. Telkens wanneer je een zeer sterke reactie voelt, weet je dat dit van onderbewuste zelven komt. Je kunt die reactie dan gebruiken om de zelven te ontmaskeren, zodat ze zich niet langer voor je kunnen verbergen.
Zoals we hebben gezien, is de kern van je wezen het bewuste zelf en die is volledig neutraal. Het bewuste zelf is noch christen noch materialist. Dergelijke overtuigingen (en vele andere) bepalen niet wie het bewuste zelf is. In plaats daarvan bepalen ze wie je onderbewuste zelven zijn.
Jouw bewuste zelf vormt onderbewuste zelven om met situaties op de wereld om te gaan, maar je bewuste zelf wordt níét de zelven die het vormt. Daardoor kan het bewuste zelf altijd uit een paar zelven stappen, er van buitenaf naar kijken, zich realiseren dat ze jou beperken en dan besluiten dat jij je van hen wilt bevrijden.
Als je de beslissing hebt genomen dat je niet langer beperkt wilt worden door een paar zelven, zal de Psychologie van het Hogere Bewustzijn je een systematisch pad tonen om deze zelven, en uiteindelijk alle zelven, te overwinnen.
Kortom, voor het bewuste zelf is elk idee neutraal. Het is noch goed noch fout; noch veilig noch gevaarlijk. Het is maar een idee en het is niet gevaarlijk om erover na te denken. Het lijkt alleen gevaarlijk voor een onderbewust zelf en het lijkt jou alleen gevaarlijk als je door zo’n zelf naar het idee kijkt.
Wat als jij een slecht mens was?
Sommige mensen hebben een zelf dat zal proberen hen af te schrikken om naar hun onderbewuste te kijken, gebaseerd op de angst dat je iets ontdekt wat jou tot een ‘slecht mens’ zou maken. Je zou misschien ontdekken dat je eigenlijk een seriemoordenaar of een sociopaat bent.
De waarheid die de Psychologie van het Hogere Bewustzijn onderwijst, is dat jij het bewuste zelf bent en dit zelf is niet slecht en kan dat ook niet worden. Wat voor persoon je bent, wordt misschien wel bepaald door de onderbewuste zelven, maar het bewuste zelf is meer dan die zelven.
Ten eerste is de overgrote meerderheid van de mensen niet slecht. Als je ervoor openstaat om jezelf te veranderen ben je waarschijnlijk per definitie geen slecht mens. Denk eens na over deze eenvoudige logica.
Op dit moment heb je een aantal onderbewuste zelven. Ze zijn wat ze zijn en je hebt twee opties:
• Je kunt weigeren om naar je onderbewuste te kijken en dat betekent dat jouw zelven blijven bestaan en je blijven beïnvloeden. Als je dus een zelf hebt dat jou tot een slecht mens maakt, blijf je een slecht mens.
• Je kunt naar de onderbewuste zelven kijken en de hulpmiddelen gebruiken die de Psychologie van het Hogere Bewustzijn geeft om ze te overwinnen. Zelfs als je een zelf had dat van jou een slecht persoon heeft gemaakt, ben je geen slecht mens meer zodra je dat zelf hebt overwonnen.
Als je de persoon blijft die je bent, bestaat het risico dus dat je een slecht mens blijft. Maar als jij je onderbewuste zelven overwint, ben je geen slecht mens meer. Hoe kun je verliezen?
Hetzelfde geldt voor gelijk of ongelijk hebben. Als je huidige wereldbeeld onvolledig is, is het dan beter om dit te ontkennen en te blijven geloven in de illusie dat je gelijk hebt? Of is het juister om toe te geven dat je ongelijk had en vervolgens een ruimer wereldbeeld te krijgen?
De boodschap van de Psychologie van het Hogere Bewustzijn is in principe dat het bewuste zelf élk en álle zelven in je onderbewuste kan overwinnen. Waartoe leidt dit?
In psychologisch opzicht voor jezelf kunnen zorgen
De algemene boodschap die vanuit al je onderbewuste zelven op je bewuste zelf wordt geprojecteerd, is dat je niet zonder hen kunt leven. Je zou sterven als de zelven zouden sterven; je zou niets worden, een niemand omdat de zelven – zo projecteren ze – je maken tot wie je bent.
Die bewering is in zekere zin juist, maar het is ook een beperkte opvatting. Op dit moment heb je onderbewuste zelven en die vormen samen iets wat de meeste mensen als hun persoonlijkheid beschouwen.
Die zelven werden vaak gevormd om met zeer moeilijke situaties om te gaan waarin je door externe omstandigheden werd gedwongen en jij het gevoel had dat je niet bij machte was om de situatie te veranderen. Bijvoorbeeld toen je als kind werd gedwongen om te reageren op een situatie waarin je machteloos was.
Je hebt zelven die bepalen hoe jij op situaties reageert. Die reacties zijn echter een reactie. Ze berusten vaak op het gevoel dat je machteloos bent, dus de reacties kunnen je alleen maar beperken.
Dus ja, als je de zelven zou oplossen, zou je niet meer de persoonlijkheid hebben die je nu hebt – een reactieve persoonlijkheid. Maar dit betekent niet dat je geen persoonlijkheid zou hebben, want je kunt in plaats daarvan creatief reageren. Je kunt een persoonlijkheid opbouwen op basis van de individualiteit die in je hogere zelf hebt gedefinieerd en de keuzes die je maakt als jij je niet tot iets gedwongen voelt.
Denk eens na over wat die inferioriteits-/superioriteitszelven met jou doen. De essentie van je inferieur voelen is dat je iets van buitenaf nodig hebt, je kunt jezelf niet redden.
Maar de essentie van je superieur voelen is ook dat je iets van buitenaf nodig hebt. Je hebt andere mensen nodig die je superioriteit bevestigen, die jou bewonderen, respecteren of vrezen. Je voelt je misschien superieur, maar je kunt niet voor jezelf zorgen.
Het pad dat de Psychologie van het Hogere Bewustzijn aanbiedt, haalt je uit de superioriteits- en inferioriteitsdynamiek en alle andere dualistische dynamieken. Dit zal het bewuste zelf terugbrengen in zijn natuurlijke staat waarin jij je bewust wordt van jouw ware individualiteit die verankerd is in jouw hogere zelf. Je zult ook alle psychische energie die je nodig hebt rechtstreeks van je hogere zelf ontvangen, en dat betekent dat je geen energie van iets buiten je eigen geest nodig hebt. Voor jezelf kunnen zorgen is de basis om echt creatief te zijn en jouw hogere potentieel te benutten.
We gaan nu dieper in op het pad dat de Psychologie van het Hogere Bewustzijn biedt.