Geascendeerde Meester Gautama Boeddha, 7 januari 2023. Webinar Nieuwjaar 2023 – Spiritueel zijn in een chaotische wereld
IK BEN de Geascendeerde Meester Gautama Boeddha. Door de eeuwen heen is het Achtvoudige Pad iets waar veel mensen die zich boeddhist noemen, aanzienlijk veel mentale activiteit in hebben gestoken om dat zo goed mogelijk proberen te volgen, wat eigenlijk hun bewustzijnsniveau en de patronen die ze hebben in hun emotionele, mentale en identiteitslichaam inhoudt. Zoals beschreven, is het geen gemakkelijk pad; ik wil dus enkele ideeën geven over hoe je in de wereld van tegenwoordig daar een nieuw perspectief op kunt krijgen.
Normaal gesproken bestaat het pad uit acht stappen, acht stadia, acht kenmerken, en die beginnen allemaal met het woord ‘juist’, juist begrip, enzovoort. Maar is juist het juiste woord om te gebruiken als je kijkt naar de leringen over de paren en het dualiteitsbewustzijn dat altijd alles wil opdelen in tenminste twee polariteiten en er dan een waardeoordeel over geven dat één gelijk heeft, één ongelijk, één is goed en één is slecht. Laten we in plaats van het woord juist, het woord hoger gebruiken, hoger begrip, hogere intentie, een hogere manier van spreken, enzovoort.
Laten we beginnen met wat traditioneel als de eerste stap wordt beschouwd, Hoger Begrip. Je ziet dat we nu iets zijn opgeschoven. Het woord ‘juist’ impliceert dat er een einde is, de allerlaatste fase. Het juiste begrip houdt voor veel mensen in, en hield door de eeuwen heen in, dat je het allerhoogste inzicht kunt krijgen. En als iets echt juist is, dan zou dat volgens veel mensen het hoogste, het hoogste inzicht moeten zijn. Je kunt dat niet uitbreiden. Het kan niet worden getranscendeerd. Het kon niet worden overtroffen. Maar waarom gaf de Boeddha dan begrip als eerste stap op een pad met acht stappen?
Het allerhoogste inzicht bestaat niet
Waarom zou je de andere zeven stappen nodig hebben als je bij de allereerste stap al het ultieme begrip krijgt? Je ziet dat we door over te schakelen naar Hóger Begrip impliceren dat je altijd een nog hoger inzicht kunt krijgen. Er is niets definitief. En het is zeker buitengewoon nuttig wanneer mensen begrijpen dat je geen allerhoogste inzicht krijgt zolang je geïncarneerd bent op zo’n dichte planeet als de aarde met zo’n dicht collectief bewustzijn.
Dit komt deels door de dichtheid van de materie zelf, maar ook door de dichtheid van het collectieve bewustzijn. Nu kan het collectieve bewustzijn natuurlijk in de loop der tijd worden verhoogd en dat is ook verhoogd. Er kan in de toekomst een moment komen waarop mensen een hoger begrip kunnen bereiken dan tegenwoordig, maar dat zal nog steeds niet het allerhoogste inzicht zijn. Daarom heeft de Boeddha geen religie gegeven met een gecompliceerde kosmologie die vertelt hoe het universum echt werkt. De Boeddha begreep dat de menselijke geest, het menselijk bewustzijn, beperkt is.
Vijfentwintighonderd jaar geleden was het collectieve bewustzijn lager dan tegenwoordig. Er zat een grotere limiet aan wat mensen konden bevatten met betrekking tot kosmologische inzichten. Tegenwoordig is het bewustzijn flink verhoogd, mede onder invloed van de wetenschap en daarom hebben mensen een betere basis om een grotere waarheid te begrijpen. Maar het is nog steeds essentieel om te erkennen dat het huidige niveau van begrip dat kan worden bereikt, beperkt is en in de nabije toekomst beperkt zal blijven.
Dit betekent dat je als oprechte spirituele student die streeft naar verlichting, nooit kunt stoppen en jezelf laten geloven dat je het allerhoogste inzicht hebt gekregen. Veel mensen hebben dit gedaan door van een leer op de wereld, of het nu een boeddhistische leer is of een andere, te zeggen dat die de allerhoogste waarheid is. Omdat ik deze leer begrijp, heb ik het allerhoogste begrip. Maar dit is een verkeerd inzicht in de betekenis van begrip.
De beperkingen van de lineaire geest
Nu heb ik gezegd dat de mensen tegenwoordig een hoger bewustzijn hebben dan vijfentwintighonderd jaar geleden en dat dit deels door de wetenschap is veroorzaakt. Toch berust de wetenschap sterk op de rationele, analytische, lineaire geest. Wat bedoel ik met lineaire geest? Die wil alles bekijken in termen van oorzaak en gevolg. Het moet mogelijk zijn om naar het leven op aarde te kijken en duidelijk te bepalen dat er een aparte oorzaak is en dat een situatie een effect heeft dat op een gegeven moment ergens is begonnen met een reeks lineaire stappen die van dit naar dat en naar het volgende leidden, en de huidige toestand tot stand bracht.
Je ziet hier veel voorbeelden van in de wetenschap, bijvoorbeeld de evolutietheorie, die zogenaamd ontstond omdat er eerst één cel ontstond en daarna tweecellige organismen. Daarna werden de huidige complexere soorten geleidelijk aan, stap voor stap, op een lineaire manier, voortgebracht. Dit is, zonder verder in te gaan op de evolutietheorie, een voorbeeld van lineair denken. We nemen de huidige omstandigheden als uitgangspunt en we projecteren een reeks stappen terug van de huidige omstandigheden naar eenvoudiger oorzaken. En we eindigen bij de allereerste fase waarin het proces begon. Dit is volgens sommige mensen de bekroning van de wetenschap.
Dit is natuurlijk niet iets wat ik vijfentwintighonderd jaar geleden onderwees, toen ik onderwees over de onderling afhankelijke oorsprongen. In werkelijkheid wordt alles met elkaar verbonden. Er zijn aspecten van de wetenschap die dit daadwerkelijk hebben ontdekt en hebben begrepen dat je niets van elkaar kunt scheiden. Dit betekent niet dat de wetenschap nu ondeugdelijk is verklaard. Het is natuurlijk goed om naar een bepaald fenomeen te kijken en dat proberen te beschrijven en een bepaalde oorzaak te isoleren, dus de wetenschappelijke methode om naar aparte fenomenen te kijken en te proberen de oorzaak te vinden, is niet ondeugdelijk. Het is ondeugdelijk dat sommige mensen een filosofische, ideologische laag over dit proces heen leggen en zeggen dat het de objectieve, allerhoogste, waarheid is dat een fenomeen kan worden beschouwd als iets aparts en daarom een aparte oorzaak heeft. Met andere woorden, je kunt naar een specifiek fenomeen kijken en naar de stappen die leidden van de oorspronkelijke oorzaak naar het fenomeen, en dat je dan alles weet wat je te weten kunt komen over een bepaald fenomeen.
Dit kan duidelijk geen hoger begrip zijn, omdat er geen ruimte is voor expansie, voor transcendentie naar een hoger begrip. Dit kan prima bij een biljarttafel waar je wat biljartballen op legt. Je pakt een keu en je raakt één bal met de keu en laat die tegen een andere bal rollen. Vervolgens meet je wat je in die situatie kunt meten en zegt: “De oorspronkelijke oorzaak was de keu die de eerste bal trof, die vervolgens, door zijn richting en momentum, een bepaalde kracht overbracht op de volgende bal die vervolgens een andere bal raakte, enzovoort. Zo kun je prima om een bepaald fenomeen beschrijven.
Waarom is die biljarttafel een apart fenomeen? Hoe is die ontstaan? Is die niet door mensen uitgevonden? Berust die niet op bepaalde algemene principes van wat je in het materiële universum kunt doen? Waar zijn die principes vandaan gekomen? Zoals kwantumfysici hebben ontdekt, kun je een subatomair fenomeen niet echt isoleren en er een macroscopisch mentaal beeld overheen leggen en zeggen: “Dit is een apart deeltje. En we kunnen dat subatomaire deeltje bestuderen zoals we een biljartbal op een biljarttafel zouden bestuderen.”
Kwantumfysici hebben zonder een sprankje twijfel ontdekt dat er in de kwantumwereld geen aparte deeltjes zijn. Ze maken deel uit van een groter geheel. Ze kunnen over een afstand gescheiden zijn, maar ze zijn nog steeds verbonden, zodat een verandering in het ene deeltje onmiddellijk resulteert in een verandering van een ander deeltje, ook al is dat gescheiden door een aanzienlijke afstand. Dit is wat één deel van de wetenschap heeft ontdekt. Dit heeft de wetenschappelijke methode om bepaalde verschijnselen te bestuderen niet ontkracht, maar de ideologische overlapping ontkracht door te zeggen dat het mogelijk is om een verschijnsel te isoleren en tot de conclusie te komen dat er een geïsoleerde oorzaak is. Er zijn geen geïsoleerde verschijnselen en er zijn geen geïsoleerde oorzaken.
Proberen de wereld van aparte oorzaken te beheersen
Waarom is dit belangrijk? Nogmaals, waarover zijn we begonnen te praten? Je leeft in een wereld die de laatste jaren chaotischer en onvoorspelbaarder is geworden, waardoor veel mensen zich onzeker voelen over de toekomst. De reactie van veel mensen is, zoals ik al zei, dat ze hun gevoel van evenwicht willen behouden. Als eerste willen ze dus een manier te vinden om de wereld te beheersen. Wanneer ze beseffen dat ze de wereld niet kunnen beheersen, gebruiken ze de reactie die ik heb beschreven om gevoelens, gedachten en hun identiteitsgevoel te ontkennen, waardoor die beneden het niveau van bewust gewaarzijn worden geduwd opdat ze dat gevoel van evenwicht kunnen behouden.
Zoals ik ook heb beschreven, is er een hogere manier, en dat is kijken waarom jij je zo voelt, waarom je zo denkt, waarom jij jezelf daar zo mee identificeert en beseft dat dit geen aparte verschijnselen zijn. Daar is een reden voor en die kun je ontdekken en dit is hoger begrip; maar hoger begrip is meer. Waarom heb ik het gehad over het feit dat er geen aparte fenomenen zijn in de subatomaire wereld? Omdat alles wordt gemaakt van subatomaire deeltjes, of in ieder geval alles in het materiële rijk; wat je normaal gesproken beschouwt als de materiële wereld die je kunt waarnemen met je zintuigen of wetenschappelijke instrumenten, wordt op een heel specifieke manier gedefinieerd. Je denkt dat die wordt samengesteld uit aparte dingen waar je een mentaal beeld overheen legt.
Maar kwantumfysici hebben bewezen dat er geen aparte dingen zijn. Biljartballen zijn geen aparte dingen, want biljartballen worden opgebouwd uit moleculen, atomen, subatomaire deeltjes en dan is er nog een diepere laag die subatomaire deeltjes vormt, of die subatomaire deeltjes produceert of manifesteert. Dit betekent dat niets wat je op de materiële wereld ziet, kan worden gescheiden van de subatomaire wereld. Alles wordt gemaakt van die wereld.
Bovendien bewees Albert Einstein dat materie eigenlijk niet bestaat omdat materie energie is die een specifieke vorm heeft aangenomen. De diepere laag, de diepste laag van de materie, bestaat eigenlijk niet uit deeltjes, maar uit energie. Energie is natuurlijk iets wat echt niet kan worden geïsoleerd, zoals je een deeltje kunt isoleren. Een energiegolf strekt zich uit door de ruimte. Die heeft geen specifieke aparte locatie. Je kunt een energiegolf niet isoleren. Je kunt hem niet bevriezen en zeggen dat we dan een nauwkeurig beeld van de golf krijgen, want een golf is voortdurend in beweging. Toen ik het had over de onderling afhankelijke oorsprongen, was dit gewoon een andere manier om te praten over iets wat de kwantumfysici hebben ontdekt, namelijk dat alles wat je ziet, een uitdrukking is van iets wat je niet kunt zien en dat dit uiteindelijk de uitdrukkingsvorm is van een onderling verbonden, een onderling afhankelijk, geheel.
Je bent niet gescheiden van je omgeving
Wat heeft dit te maken met de leer van de Boeddha over verlichting? Wat ervaar jij als geïncarneerd mens op aarde? Begin bij je fysieke lichaam. Je bent, zelfs gedurende veel levens, opgevoed om je fysieke lichaam als een aparte, enigszins geïsoleerde, eenheid te zien. Je ervaart dat je lichaam een samenhangend geheel is. Je kunt besluiten om uit je stoel op te staan en buiten een wandeling te maken en dan beweegt je lichaam zich als een aparte eenheid door de ruimte buiten. Het kan worden beïnvloed door bepaalde dingen, zoals een auto die eraan aankomt, je misschien raakt. Of als de regen uit de lucht valt, word je nat, wordt je lichaam natuurlijk nat, maar over het algemeen heb je de indruk dat je een aparte eenheid bent en dat jij je door de ruimte kunt bewegen zoals je wilt, omdat dit je lokale omgeving is.
Als je erover nadenkt, weet je dat de reden waarom je op het aardoppervlak kunt rondlopen, is dat er een onzichtbare kracht is, zwaartekracht genaamd, die je op het oppervlak houdt zodat je niet wegdrijft. Je weet verstandelijk dat er krachten zijn die je lichaam beïnvloeden, wat betekent dat je lichaam niet gescheiden is. Natuurlijk kun je nog een stap verdergaan en je realiseren dat je lichaam wordt opgebouwd uit atomen en moleculen en subatomaire deeltjes en energiegolven. Daarom kan het niet worden gescheiden van de energetische omgeving waarin je leeft. Maar vanwege de indrukken van je fysieke zintuigen, vanwege de opvoeding die je in dit leven op aarde hebt gekregen en de indrukken uit vorige levens, hebben de meeste mensen toch de neiging om hun fysieke lichaam als gescheiden te beschouwen.
De meeste mensen zijn ook geneigd om hun emotionele lichaam, als ze denken dat ze een emotioneel lichaam hebben, als een aparte eenheid te zien. Hetzelfde geldt voor het mentale en identiteitslichaam. Je bent geneigd te denken dat jij je emoties hebt, maar begrijp je niet hoe vaak je wordt beïnvloed door indrukken van buitenaf, door wat andere mensen je aandoen of tegen je zeggen? Als iemand naar je toe komt die boos op je is, zie je dan niet dat dit je emotionele lichaam beïnvloedt? Hoe kan jouw emotionele lichaam dan gescheiden zijn?
Heeft je niet meegemaakt dat iemand je iets kwam vertellen en dat jij daardoor geraakt werd? Je bent geneigd om hen wel of niet te geloven. Je kunt met hen in discussie gaan. Vanzelfsprekend is je mentale lichaam ook geen geïsoleerde eenheid.
De meeste mensen hebben er niet bij stilgestaan dat hun identiteitsgevoel ook sterk wordt beïnvloed door hun omgeving. Ze realiseren zich niet dat ze zijn opgevoed om een bepaald identiteitsgevoel te krijgen. Evenmin beseffen ze dat ze gedurende veel levens zijn geprogrammeerd om te accepteren dat ze een menselijk wezen zijn, een apart wezen zijn. Wanneer je begint te streven naar hoger begrip, moet je hiernaar kijken. Je moet bedenken dat je op macroscopisch niveau, het niveau van de zintuigen en de uiterlijke, lineaire geest, verschijnselen als gescheiden beschouwt. Er is een enorme programmering in je onderbewuste en in het collectieve bewustzijn die gericht is op het herkennen van verschillen, van aparte objecten, van aparte fenomenen.
Daar is natuurlijk een heel praktische reden voor. Je moet aparte fenomenen kunnen onderscheiden. Dit is een onderdeel van de mogelijkheid om te leven in de praktische realiteit waarin je leeft. Is dit gevaarlijk voor mij? Is deze stof gevaarlijk voor mijn lichaam? Zal die me doden? Zal die mijn lichaam doden? En veel andere overwegingen zoals deze.
Nogmaals, daar is niets inherent fout aan. Het probleem ontstaat wanneer je een ideologische overlapping over de indrukken legt die via je zintuigen en je gedachten tot je komen. Dan is er een ander deel van je gedachten dat zegt dat die dingen echt gescheiden zijn. En dat wat je ervaart met je zintuigen en je gedachten de objectieve realiteit is. Er zíjn aparte dingen die gescheiden zijn van je fysieke lichaam, van je gedachten. Als je fysieke lichaam er niet op in kan werken, kan je geest er niets aan doen. Dit heeft natuurlijk ook invloed op hoe je met andere mensen omgaat. Ze staan los van jou.
Mensen kunnen mensen niet doden
Als je naar diersoorten kijkt, zie je dat de meeste diersoorten geen leden van hun eigen soort doden, maar de mens vanzelfsprekend wel. De waarheid is dat een mens een ander mens niet kan doden. Als je die persoon als een mens zoals jij ziet, dan kun je dat mens niet doden. Dit is gewoon een overlevingsmechanisme op het niveau van de soort. Je weet dit omdat wetenschappers je hebben verteld dat er een individueel niveau is en een niveau van een hele soort. Soms moeten bepaalde individuen iets doen om het voortbestaan van de soort veilig te stellen. Dit kunnen voortplanting, bescherming en veel andere dingen zijn.
Om een soort te laten overleven, is er een bepaalde programmering. Er is zelfs een bepaalde programmering in je fysieke lichaam die zegt: “Dood je eigen soort niet, want je eigen soort doden is een erg slechte overlevingsstrategie.” Alle soorten zijn geprogrammeerd om te overleven. Hoe is het mogelijk dat mensen elkaar kunnen doden en dat al zo lang doen als jullie geschiedenis bestaat? Dit is mogelijk omdat je met je zintuiglijke indrukken en het waarnemingsfilter van je gedachten het mentale beeld kunt scheppen dat de andere persoon geen mens is zoals jij. Jij bent niet verbonden met die persoon. Daarom mag je hem doden en zal dat jou niet beïnvloeden. Dit is de enige manier waarop een mens een ander mens kan doden.
Dit leidt op zijn minst tot de suggestie van het inzicht dat mensen een mentaal beeld kunnen vormen dat niet overeenkomt met de werkelijkheid. De wetenschap heeft aangetoond dat alles met elkaar verbonden is, maar de mensen hebben door de hele geschiedenis heen het mentale beeld gevormd dat ze van elkaar gescheiden zijn en elkaar daarom mogen doden zonder dat dit hen beïnvloedt. Ja, natuurlijk krijg je de ervaring dat iemand zijn fysieke lichaam kan gebruiken om een ander fysiek lichaam te doden, maar dat zijn eigen fysieke lichaam niet sterft. Natuurlijk gelooft ook een groot deel van de wereld in karma en daarom word je beïnvloed door het doden van een ander mens, zelfs in komende levens. Er bestaat zeker verband.
In een groot deel van de moderne wereld heeft geen enkele religieuze leer het natuurlijk meer over karma; er bestaat een aparte denkwijze die ervoor zorgt dat mensen geloven dat jij jezelf niet aandoet wat je anderen aandoet. Je zult zien dat bijna elke religie de vermaning bevat: Doe anderen niet aan wat jij niet wilt dat anderen jou aandoen. Dat berust natuurlijk op de erkenning dat alles met elkaar verbonden is; wat je anderen dus aandoet, heeft ook invloed op jou.
Gescheidenheid leidt tot waardeoordelen
Wat is het begin van Hoger Begrip als de eerste stap op het Achtvoudige Pad? Dit is dat je het gevoel dat je gescheiden bent, de illusie dat je gescheiden bent, in twijfel trekt. Wat is de basis om de illusie te wekken dat jullie gescheiden wezens zijn? Dat is iets wat ik vijfentwintighonderd jaar geleden de paren heb genoemd, maar wat we het dualiteitsbewustzijn of het dualistische bewustzijn kunnen noemen in modernere bewoordingen. Dat is precies het idee dat je, kijkend naar het leven, kijkend naar de werkelijkheid, kunt zeggen: “Dit fenomeen is anders dan dat andere fenomeen.” Om het concreter te maken, dit is een groep mensen die zich onderscheidt, die verschilt, van een andere groep mensen. Ze hebben een andere huidskleur, daarom zijn ze anders. Dan maak je eigenlijk alleen maar onderscheid in de uiterlijke kenmerken.
Nu ga je een stap verder. In plaats van alleen maar te zeggen dat de ene groep deze huidskleur heeft en de andere groep die huidskleur heeft, zeg je nu: “Dit heeft een bepaalde ideologische betekenis.” Om een klassiek voorbeeld te gebruiken, er was nog niet zo lang geleden een tijd, waar sommige mensen nog steeds in vastzitten, dat mensen met een witte huidskleur dachten dat alle anderen met een andere huidskleur tot een inferieur ras behoorden. Dan zegt de dualistische geest: “Dit zijn enkele verschillen, verschillen in huidskleur, maar er zijn niet alleen fysieke verschillen.” Nee, nee. Het is niet alsof je van een lelie en een tulp zegt: “Dit zijn verschillende bloemen, ze hebben verschillende vormen, ze hebben verschillende kleuren, maar het zijn allebei prachtige bloemen.” Nee, in plaats daarvan zeg je: “Dit is een mens met een witte huidskleur. Dit is een mens met een zwarte huidskleur en die huidskleur maakt ze fundamenteel anders. Dit zijn niet zomaar twee variaties van mensen, net zoals twee bloemen variaties van bloemen zijn. Het zijn fundamenteel verschillende wezens.”
Maar dat niet alleen, ze kunnen in een dualistisch systeem worden geplaatst dat zegt: “Deze huidskleur is op een fundamentele manier anders dan een andere.” Je kunt er zelfs de laag overheen leggen dat God het ene ras superieur heeft gemaakt aan het andere ras. Dan kun je nog een dualistische truc uithalen door er een waardeoordeel over te geven, zoals ik zei. Je zegt dat het witte ras superieur is en het zwarte ras inferieur. Je kunt zelfs nog verder gaan door te zeggen dat het volkomen acceptabel is dat het witte ras het zwarte ras onderwerpt en tot slaaf maakt. Als het zwarte ras zich hiertegen verzet, dan is het volkomen acceptabel dat het witte ras hen doodt. Of je kunt nog een ander ras hebben waarvan je zegt: “Het Arische ras is superieur aan het joodse ras. En het is volkomen acceptabel, zelfs noodzakelijk vanwege een of andere epische zaak, dat het Arische ras het joodse ras uitroeit.”
Wanneer je naar de geschiedenis kijkt en nogmaals bekijkt: “Wat hebben mensen gedaan om andere mensen te doden”, dan zie je dat het in de meeste gevallen – en zeker in de grotere gevallen, zoals oorlog of genocide – niet zomaar een moord is die voortkomt uit passie, omdat iemand bang is dat een andere persoon hem gaat doden. Nee, het is rechtmatig. Je hebt een reden waarom het witte ras het zwarte ras tot slaaf maakt. Er is een reden waarom de Ariërs proberen de Joden uit te roeien. En dit is het dualiteitsbewustzijn. Dit berust op het gevoel dat je gescheiden bent, de illusie dat je gescheiden bent, maar het gaat een stap verder en vormt de dualistische polariteiten, geeft er een waardeoordeel over en de mensen die vast in dat waardeoordeel geloven, kunnen een reden vinden voor bijna elke vorm van geweld die ze de groep mensen aandoen die zij als inferieur hebben bestempeld.
De ervaring van superioriteit als de oorsprong van het lijden
Je ziet nu dat mensen door de geschiedenis heen heel veel verschillende redenen hebben bedacht om andere mensen geweld aan te doen. Die berusten allemaal op het gevoel van gescheidenheid, het dualistische bewustzijn, het maken van polariteiten en een waardeoordeel geven. Nu kun je vanuit een bepaald perspectief zeggen: “Maar dit geeft die mensen een specifieke ervaring.” Ik heb het gehad over mensen die het verlangen hebben om zich superieur aan anderen te voelen. Dit dualiteitsbewustzijn, dit waardeoordeel, is slechts een excuus om mensen de ervaring te geven dat ze superieur zijn.
Dit kan natuurlijk inderdaad wel het geval zijn, maar wat is de consequentie? Dat je alleen maar kunt lijden wanneer je in het dualistische bewustzijn, dit gevoel van gescheidenheid, komt. Je kunt zeggen dat het dualistische bewustzijn, het gevoel dat je gescheiden bent, eigenlijk de oorsprong is van het lijden. Je kunt ook zeggen dat je op geen enkele manier aan lijden kunt ontsnappen zolang je in de dualistische, gescheiden, bewustzijnsstaat bent. Dit heb ik vijfentwintighonderd jaar geleden Maya, illusie, genoemd. Dit is de diepere betekenis, het hogere begrip van Maya: je hebt de illusie dat je een gescheiden wezen bent.
Wat gebeurt er als jij je identificeert met een gescheiden wezen? Ineens ben je gescheiden van andere mensen, ben je gescheiden van je omgeving hier op aarde en ben je gescheiden van alles buiten je omgeving, dus buiten het materiële universum. Je bent echter niet alleen op aarde. Er zijn miljarden andere mensen; er is een fysieke omgeving die soms natuurrampen manifesteert. Als gescheiden wezen zul jij je bedreigd voelen door omstandigheden in je omgeving.
Dit zorgt ervoor dat mensen een poging doen om enige controle over hun omgeving te krijgen. De mensen doen dit op fysiek niveau door middel van fysiek geweld, door andere mensen te onderwerpen zodat ze onder de duim gehouden kunnen worden of die andere mensen proberen uit te roeien zodat ze er niet meer zijn. De mensen doen het ook op emotioneel niveau, omdat veel mensen bezig zijn met een voortdurend proces van proberen de emoties van mensen om hen heen te beheersen om negatieve of onaangename emoties bij zichzelf te voorkomen. Ook zijn veel mensen betrokken bij het spel waarin ze proberen de gedachten, overtuigingen, inzichten, en zelfs de controle over hun identiteitsgevoel te beheersen.
De ironie van gescheidenheid
Kun je de ironie hiervan misschien van beginnen in te zien? Iemand denkt dat hij een gescheiden wezen, een apart mens, is. Hij heeft een apart fysiek lichaam. Hij heeft een apart emotioneel, mentaal lichaam, en identiteitslichaam. Hij is bang dat er iets gaat gebeuren in zijn omgeving wat zijn fysieke lichaam zal doden. Hij probeert fysieke middelen te gebruiken om zijn omgeving te beheersen. Dit is echter erg moeilijk en niemand het ooit volledig gelukt. Hoe machtig iemand ook is geworden als dictator, hij is er niet in geslaagd om zijn omgeving volledig in zijn macht te krijgen.
De persoon probeert ook de emoties en de mentale geest en het identiteitsgevoel van andere mensen om hem heen te beheersen. Maar waarom doet hij dit? Om bepaalde emoties, bepaalde gedachten en een zekere twijfel over zijn identiteitsgevoel te vermijden. Met andere woorden, de persoon probeert eigenlijk zijn eigen geest onder controle te krijgen, maar omdat hij zich in een staat van gescheidenheid bevindt, het dualiteitsbewustzijn, denkt hij dat de enige manier om zijn eigen geest te beheersen, is door zijn omgeving, zijn fysieke situatie, de emoties van andere mensen, de gedachten van andere mensen, het identiteitsgevoel van andere mensen, te beheersen.
Dit betekent natuurlijk dat iemand voortdurend worstelt met andere mensen. Die andere mensen beschouwen zichzelf ook als gescheiden. Wanneer de eerste persoon probeert persoon nummer twee te beheersen, voelt persoon nummer twee zich hierdoor bedreigd, voelt dat de eerste persoon agressief is tegen hem of haar. Die verzet zich hiertegen. Dit is de zee van Samsara. De meeste mensen op aarde zitten vast in het gevoel dat ze gescheiden zijn, het dualiteitsbewustzijn, en ze proberen andere mensen te beheersen om een staat van evenwicht, vrede, in hun eigen gedachten te krijgen.
Nu kun je opnieuw zeggen: “Mensen hebben vrije wil, mogen ze dan niet elke gewenste ervaring hebben die ze willen?” Natuurlijk wel. Ik wijs er alleen maar op dat de ervaring die mensen hebben door Maya, door gescheidenheid, door de dualiteit, een worsteling is, en de ervaring dat je aan het worstelen bent, kan alleen maar lijden veroorzaken. Je kunt tijdelijk even opgetogen zijn, omdat je het gevoel hebt dat je de allerhoogste macht, controle of vrede hebt, maar die zal altijd bedreigd worden en dat zul je altijd weten. Waarom zul je dit weten? Wanneer je door geweld een staat van macht bereikt, ben jij je bewust van dat geweld. Je bent je ervan bewust dat er andere mensen kunnen zijn die iets van jou proberen te pakken wat jij met geweld hebt gekregen door meer geweld te gebruiken dan jij hebt gebruikt.
Zie maar dat dictators, bijna allemaal, hun hele leven steeds meer paranoïde worden. Hoeveel macht en controle ze ook hebben in hun land, ze zijn altijd bang dat iemand die kan afnemen. Daarom moeten ze voortdurend beschikken over een geheime politie die probeert de mensen te identificeren en te doden die mogelijk een bedreiging kunnen vormen. Zie eens hoeveel miljardairs meer geld hebben dan ze ooit zouden kunnen uitgeven, maar altijd bang zijn dat iemand dat geld zal proberen af te pakken. Ze moeten het beschermen of nog meer proberen te krijgen. Het wordt een oneindige spiraal, omdat je het onmogelijke probeert te doen. Je probeert je gemoedstoestand te beheersen door je omgeving te beheersen. Nogmaals, het is volkomen acceptabel als je in de zee van Samsara wilt zijn, maar dan heb je het Achtvoudige Pad niet nodig.
Het Achtvoudige pad is het alternatief voor lijden
Het Achtvoudige Pad is niet zoals veel boeddhisten het zijn gaan zien. Het is niet de enige weg naar verlossing of Nirvana. Het is geen superieur pad. Het was nooit bedoeld om dit aan de mensen op te dringen. Het was eigenlijk nooit mijn doel dat deze leringen over de hele aarde zouden worden verspreid en dat alle mensen tot de religie het boeddhisme zouden aanhangen en dat dit hen zou worden opgedrongen. Het Achtvoudige Pad is een aanbod aan mensen die er genoeg van hebben om heen en weer geslingerd te worden door de golven van de zee van Samsara. Ze zijn op zoek naar iets anders en staan open voor de gedachte dat ze niet kunnen blijven doen wat ze tot nu toe hebben gedaan om iets anders te krijgen. Ze moeten iets anders doen.
Wat is de eerste stap naar een hoger begrip? In de eerste plaats dat je begrijpt dat je geest beperkingen heeft. Je hebt op dit moment niet het hoogste begrip. In feite heb je geen hoger begrip, omdat er hogere niveaus mogelijk zijn. Om die hogere niveaus van begrip te krijgen, moet je iets anders doen. Iets wat je nu niet doet. Wat is dat dan? Dat je op zijn minst moet begrijpen dat het noodzakelijk is dat je Maya, illusie, de illusie dat je gescheiden bent, de illusie van de dualiteit, de dualistische polariteiten, het waardeoordeel, het gevoel van superioriteit en inferioriteit transcendeert. Je moet deze hele manier van denken in twijfel gaan trekken. Je moet die gaan onderzoeken.
Dat kan niet allemaal tegelijk. Er is behoefte aan een zekere continuïteit. Het is een geleidelijk pad waarop je de illusies van Maya onderzoekt. Dat kost tijd. In feite duurt het veel levens, maar veel mensen die vandaag geïncarneerd zijn – vooral in de modernere, meer ontwikkelde landen – hebben dit in vorige levens al gedaan. Ze zijn in vorige levens aan dit proces begonnen en ze hoeven zich nu alleen maar opnieuw te verbinden met de waarheid dat ze hun gedachten, de manier waarop ze naar het leven kijken, hun benadering van het leven, vooral de illusie dat ze gescheiden zijn, de paren, de dualistische polariteiten moeten onderzoeken.
De menselijke geest kan een gesloten systeem worden
Dit begint nogmaals met iets wat vijfentwintighonderd jaar geleden moeilijk te begrijpen was, maar tegenwoordig wel. Dat je begrijpt dat de menselijke geest geneigd is een gesloten systeem te worden. Je bent geen eiland. Geen enkel mens is een eiland. Je bent geen gescheiden wezen. Je bent op veel verschillende manieren verbonden met iets wat verder gaat dan het zichtbare niveau. Niet alleen met andere mensen, maar ook met de omgeving waarin je leeft en een bron buiten je omgeving, waar we nu niet op in hoeven te gaan. Je moet echter weten dat er iets is buiten de materiële wereld. Dit is wie je bent. Zo ben je ontstaan.
Dat zie je nu niet. De reden dat je het niet ziet, is dat je gedachten vertroebeld worden door Maya, door veel verschillende illusies en reactiepatronen in je emotionele, mentale en identiteitslichaam. Het Achtvoudige Pad is een proces van geleidelijk aan, stap voor stap, een voor een, deze illusies en reactiepatronen in je bewuste gedachten brengen, ze kritisch onderzoeken, de consequenties beoordelen, zelfs op deugdelijkheid, op consistentie. Vervolgens kom je tot de conclusie dat een specifieke illusie en een patroon je beperkt en dat je genoeg hebt van deze beperking, omdat die je altijd gevangenhoudt op de turbulente zee van Samsara.
Je hebt het concept dat er een zee van Samsara is, maar aan de overkant van de zee, of in ieder geval aan één kant van de zee, is de andere oever. Je kunt er komen door een boot te gebruiken, een Prajnaboot, die bestaat uit de leringen en oefeningen. Nogmaals, je kunt de leer op de wereld niet bestuderen, beoefenen en denken dat je dan automatisch aan de overkant komt. Je doet dat alleen door zelfonderzoek, door naar jezelf te kijken, naar je overtuigingen, je patronen. Door jezelf af te vragen waarom je zo reageert, waarom je zo denkt, waarom jij je als een bepaald persoon ziet en dit alles geleidelijk aan in twijfel trekt, één illusie per keer opgeeft. Dit is de Prajnaboot; die draagt je als je er eenmaal in zit, als je helemaal begrijpt waar het pad over gaat. Die voert je over de zee van Samsara. Dat betekent niet dat je niet door de golven heen en weer wordt geslingerd, want dat gebeurt wel, maar dan heb je in ieder geval iets om je aan vast te houden wat je verder kan brengen.
Dit is het begin van wijsheid, het begin van begrip. Je geest kan een gesloten systeem worden, of liever dat is al een gesloten systeem geworden. Waarom zeg ik dit? Hoe kan ik dit zeggen? Heb jij nu het gevoel dat je de Boeddha bent? Voel jij je verlicht, dat je in een staat van Nirvana of Samsara bent? Heb je het gevoel dat je in vrede bent? Dan toont dat aan dat je geest een gesloten systeem is. Het is gesloten omdat je het vermogen van je gedachten hebt gebruikt om je emoties, gedachten en een identiteitsgevoel te onderdrukken, om alles te onderdrukken wat je stoort, maar dit wordt ook een keurslijf dat je vasthoudt, dat je in de val lokt, want als er een nieuw idee bij je opkomt, moet dit in het systeem, deze onbewuste database, passen dat alle nieuwe ideeën beoordeelt en zegt: “Is dit gevaarlijk? Klopt dit wel? Is dit iets waar ik wel of niet over zou moeten nadenken?”
Hoe kan een spirituele leraar je helpen?
Nogmaals, wat heb ik gezegd dat het dilemma van een spirituele leraar is? Een spirituele leraar zit niet gevangen in Maya, zit niet in de zee van Samsara, maar jij wel. Hoe kan de spirituele leraar jou helpen om aan Maya te ontsnappen? Wat is Maya? Je hebt een overtuiging die in werkelijkheid een illusie is, maar je gelooft dat die waar is. Je bent ervan overtuigd dat hij waar is. Zo is de wereld. Die overtuiging houdt je gevangen in Maya. Hoe kan een leraar je helpen? Door jou te laten inzien dat jouw overtuiging een illusie is.
Dit betekent dat de leraar je overtuiging moet aanvechten. Het proces dat ik beschreef, houdt in dat een deel van je geest elke uitdaging van je overtuigingen wil onderdrukken. Veel mensen zijn een spirituele leer tegengekomen die niet de leer was die ze al hadden. Ze hebben ernaar gekeken, maar hun bewuste gedachten hebben de betekenis van de leer nooit goed begrepen, omdat hun onderbewuste de leer afwees of beïnvloedde of hem interpreteerde. Zoals ik al zei, iets anders kun je niet doen. Je moet ergens beginnen. Wanneer je een spirituele leer vindt, interpreteer je die op je huidige bewustzijnsniveau.
Nogmaals, dit op zich is niet zo’n probleem. Het probleem is dat als jij je niet realiseert dat je de leer beperkt, dat je iets op de leer legt wat je ervan weerhoudt om de volgende stap op het pad naar verlichting te zetten. Heel veel mensen – of het nu boeddhisten zijn of de meer New Age, mystiek geneigde mensen die er tegenwoordig zijn – hebben naar het concept verlichting gekeken en er een beeld op gelegd dat berust op hun huidige bewustzijnsniveau. Veel mensen hebben bepaalde overtuigingen waar ze erg aan gehecht zijn. Ze horen iets over het concept verlichting en dit klinkt hen goed in de oren, maar zonder dat ze het beseffen, projecteren ze het beeld dat je, wanneer je verlicht bent, de bevestiging krijgt dat jouw huidige overtuigingen, inderdaad de ultieme waarheid zijn.
Wanneer andere mensen verlicht worden, zullen ze natuurlijk zien dat jouw overtuigingen de ultieme waarheid zijn en dat je daarom al die tijd gelijk hebt gehad. Dit is een ander aspect van dit verlangen naar superioriteit. Een verlicht wezen zou het zeker met me eens zijn vanwege mijn huidige overtuigingen, de manier waarop ik nu naar het leven kijk. Maar hoe kan een verlicht wezen het met je eens zijn als je niet verlicht bent? Je bent niet verlicht omdat je illusies hebt. Een verlicht wezen heeft geen illusies, die heeft zijn illusies getranscendeerd. Hoe kan een verlicht wezen het met je eens zijn dat jouw illusies geen illusies zijn, maar de waarheid? Dit is geen realistisch scenario. Degenen die erin geloven, zullen zichzelf gevangenhouden in de zee van Samsara, hun gedachten zijn overgenomen door Maya. Ze zitten achter de sluier van Maya.
Het begin van het Achtvoudige Pad is de bereidheid om je eigen geest te onderzoeken, om te zien dat het een zichzelf bevestigende, zichzelf versterkende, gesloten cirkel wordt. En de bereidheid om in plaats van te proberen de leer je huidige overtuigingen te laten bevestigen, gebruik je de leer om je huidige overtuigingen, je huidige illusies, te onderzoeken. Dit gaat het Achtvoudige Pad over. Pas als je dit begrijpt, kun je beginnen aan het ware Achtvoudige Pad. In plaats daarvan ga je een fout pad op, dat je huidige overtuigingen gebruikt om te bepalen wat het juiste begrip is, wat de juiste intentie is, wat de juiste manier van spreken is, wat juist handelen is, wat juist levensonderhoud is, wat de juiste inspanning is, wat de juiste opmerkzaamheid is, wat de juiste concentratie is. Het is allemaal ‘juist’ omdat dit je huidige overtuigingen bevestigt.
Je huidige overtuigingen zijn illusies. Hoe zou een ware leer ze kunnen bevestigen? Je hebt maar twee opties. Of de Boeddha heeft je een foute leer gegeven of je huidige overtuigingen zijn illusies. Je kunt ze niet allebei hebben. De keuze is altijd om je eigen gedachten, je eigen waarneming, je eigen manier om naar het leven te kijken, te onderzoeken. Dan begin je aan het pad, het pad dat naar verlichting leidt. Je kunt de leer van de Boeddha ook gebruiken om een fout pad te maken dat je steeds meer illusies geeft. Dit geeft je misschien het gevoel dat je in een superieure staat bent gekomen in vergelijking met andere mensen, omdat je een geavanceerde leer hebt, omdat je die heel vaak in praktijk hebt gebracht en al dat soort dingen meer. Dat kan je ervaring van het leven veranderen, maar het verhoogt je bewustzijn niet op de ladder die naar verlichting leidt. Je zit nog steeds in een duikpak.
Dit was mijn tweede verhandeling over wat ik je wilde zeggen op deze conferentie. Ik zal natuurlijk meer vertellen over de andere stappen op het Achtvoudige Pad. Hiermee verzegel ik jullie in het heldere, onverdeelde, begrip van de Boeddha.