Geascendeerde Meester Gautama Boeddha, 8 januari 2023, Webinar Nieuwjaar – Spiritueel zijn in een chaotische wereld

IK BEN de Geascendeerde Meester Gautama Boeddha. Onze volgende stap op het Achtvoudige Pad is de stap mindfulness. Denk eens na over het woord in het Engels: “Mind-full-ness.” Waar zitten je gedachten vol van? Er komt een punt op het Achtvoudige Pad waarop je moet gaan nadenken: “Wat houdt mijn gedachten bezig? Waar denk ik allemaal aan?” Dit zijn natuurlijk, zoals ik al heb uitgelegd, gescheiden zelven, reactiepatronen, onderbewuste programma’s. Wat is een langduriger effect van al die programma’s, gescheiden zelven en het ego?

Het ego en de gescheiden zelven ontstaan uit de illusie dat je gescheiden bent. Als je op een dag met veel wind naar de oceaan kijkt, zijn er veel golven op de oceaan. Denk er eens over na dat je een kraan bouwt die over de oceaan heen kan reiken. Die kraan heeft aan het einde een grijper of een schep en grijpt naar beneden om een bepaalde golf te pakken en die golf uit de oceaan te trekken. Zou dat succes hebben? Misschien zou je er een emmer water uit kunnen halen, maar onmiddellijk zou er zich een nieuwe golf vormen en je emmer water zou geen golf zijn, maar een emmer water. Zou jij een golf kunnen scheiden van de oceaan?

Alles op de wereld van vorm is ook gemaakt van een vormloze substantie. Die vormloze substantie neemt een bepaalde vorm aan, maar verandert de substantie niet. De Boeddhanatuur blijft de Boeddhanatuur, aangezien de oceaan de oceaan blijft wanneer die golven krijgt in plaats van rustig te blijven liggen. Als de vormloze substantie vorm heeft aangenomen, zijn de vormen er; ze bestaan tijdelijk, maar niet los van elkaar.

De beperkingen van de fysieke zintuigen
Je kunt, om je een visueel voorbeeld te geven, naar de aarde kijken en alle fysieke verschijnselen in je omgeving. Er zijn misschien huizen en bomen en bergen en meren en oceanen, wat ook maar, maar die zijn allemaal gemaakt van subatomaire deeltjes die eigenlijk geen bepaalde vorm hebben. Als je naar een boom kijkt, dan zou je kunnen zien dat die heel anders is dan een rots, maar ze zijn allebei gemaakt van subatomaire deeltjes. Er zitten subatomaire deeltjes in en daarom kun je niet zeggen dat een boom gescheiden is van de subatomaire deeltjes. Hij bestaat uit de subatomaire deeltjes die een bepaalde vorm hebben aangenomen.

Nu kun je dit natuurlijk niet met je zintuigen of met je gedachten begrijpen. Je zou kunnen beredeneren dat dit zo is met je redenerende gedachten. Je zou dat misschien kunnen ervaren met je intuïtie, maar een bepaald niveau van je gedachten kunnen niet verder kijken dan het verschijnselen, de vormen. Nu probeer ik niet te zeggen dat dit fout is. Je fysieke zintuigen zijn ontworpen om energie te detecteren binnen een bepaald frequentiespectrum, namelijk hetzelfde frequentiespectrum waar ook je fysieke lichaam uit bestaat. Je fysieke zintuigen zijn verlengstukken van je lichaam en bedoeld om jouw lichaam te dienen terwijl het in wisselwerking staat met de materiële wereld. Het lichaam is slechts een vorm, maar bestaat ook uit subatomaire deeltjes.

De fysieke zintuigen en hun beperkingen vormen de basis, althans oorspronkelijk, om mensen de illusie te geven dat je gescheiden bent. Nu zei ik, dat dit de basis is, maar niet de oorzaak. De oorzaak van gescheidenheid is een reeks keuzes die mensen maken, waardoor ze geleidelijk de illusies van Maya accepteren en gescheiden zelven maken. De gescheiden zelven worden gevormd door de illusie dat je gescheiden bent. Wanneer de Bewuste Jij in de geest stapt die gevuld is met deze gescheiden zelven, zie je alles door die gescheiden zelven. Je ziet jezelf, je ervaart jezelf, door die gescheiden zelven en in veel levens daarvoor kun je vergeten dat je ooit een verbonden wezen bent geweest. Je hebt nu het gevoel dat je een gescheiden wezen bent, maar ben je gescheiden omdat jij jezelf zo ervaart?

Dit ga je op een bepaald niveau van het Achtvoudige Pad in twijfel trekken. Je begint je eigen waarneming van de wereld om je heen in twijfel te trekken, hoe jij de zelven waarneemt. We kunnen zeggen dat het begin van de hogere mindfulness (opmerkzaamheid) eruit bestaat dat jij je waarnemingen, je gedachten, je identiteitsgevoel, zelfs je hele wereldbeeld, in twijfel begint te trekken.

Je weet dat je zintuigen gemakkelijk kunnen worden misleid of bedrogen door verschijnselen. Jullie hebben allemaal weleens optische illusies gezien en jullie weten dat er meer is dan jullie zintuigen kunnen waarnemen. Er zijn atomen en moleculen en subatomaire deeltjes. Je weet dat de zintuigen niet betrouwbaar zijn. De gescheiden zelven zijn totaal onbetrouwbaar, want die gebruiken niet alleen de zintuigen, maar leggen een ideologische laag over je zintuiglijke waarneming, omdat ze zeggen dat je zintuigen echt aparte dingen zien.

Als je nu alleen je zintuiglijke waarneming neemt, dan zie je dat de zintuigen op zich geen oordeel hebben over wat ze zien. De bedoeling van de zintuigen is onderscheid maken tussen verschillende objecten op macroscopisch niveau. Neem een paard. Dat is niet gevaarlijk. Neem een leeuw. Die kan misschien gevaarlijk zijn. Dat is de bedoeling van de zintuigen. De bedoeling van de zintuigen is dat ze verschillende objecten ontwaren of onderscheiden die betrekking hebben op je fysieke overleving en veiligheid – wat je kunt doen en wat je wilt doen op de wereld. De zintuigen hebben eigenlijk geen waardeoordeel over iets wat ze zien.

Misschien zien ze een leeuw. Ze identificeren hem misschien als leeuw, maar de zintuigen zelf zeggen niet dat de leeuw gevaarlijk is. Jouw gedachten beoordelen dat. Zelfs dat is een neutrale, objectieve, beoordeling zouden we kunnen zeggen. Een leeuw is gevaarlijk omdat hij je fysieke lichaam zou kunnen aanvallen en doden. Dit is niet hetzelfde als een waardeoordeel dat zegt dat een paard goed is, dat een leeuw slecht is, dat een leeuw kwaadaardig is. Je begrijpt dat je gedachten naast de zintuigen die onderscheid maken tussen verschillende dingen, objecten en vormen, een oordeel vormen, een oordeel hebben over of iets goed of slecht is. Dit is de essentie van wat ik het dualiteitsbewustzijn heb genoemd, omdat je twee polariteiten vormt.

Het zwart-witdenken
In extreme vorm zijn er slechts twee polariteiten met niets daar tussenin. Er is goed, er is slecht. Dit wordt de Aristotelische logica genoemd, de logica van het uitgesloten midden. Iets is dit of dat, er zit niets tussenin. Zoals ik ook heb gezegd, is er natuurlijk een alternatief voor, dat wil zeggen dat er twee polariteiten zijn die je op een schaal kunt afzetten. Je hebt een midden en er zijn gradaties tussen die twee. Veel mensen hebben zo’n waardeoordeel. Ze zien dat iets goed is, dat iets slecht is, maar dat er ook enkele dingen tussen allebei in zitten.

Wat zit er allemaal in je hoofd? Dat zit vol met gescheiden zelven en veel van hen berusten op een waardeoordeel. Iets moet goed of slecht zijn, goed of fout. Wat is de bedoeling hiervan? Wat zie je als je een verbonden wezen bent? Wat voel je? Wat ervaar je? Je ervaart dat je verbonden bent met iets wat meer is dan jouw eigen gedachten: jouw hogere zelf. Je ervaart dat je energie ontvangt van dat hogere zelf en je kunt die energie gebruiken om omstandigheden voor jou op aarde te scheppen.

Voordat mensen in de dualiteit en gescheidenheid stapten, waren de conflicten er niet die je tegenwoordig op aarde ziet. De mensen zouden op een veel vreedzamere manier kunnen leven wanneer ze elkaar niet tegenwerkten. Dit betekent dat de meeste mensen zonder al te veel moeite, zeker zonder strijd, zouden kunnen manifesteren wat ze graag willen. Ze vonden niet dat andere mensen of de omgeving hen tegenwerkten omdat ze zichzelf verbonden voelden met iets hogers en met elkaar en met hun omgeving. Er was geen tegenwerking.

Het begin van lijden
Wanneer word je tegengewerkt wanneer je een verbonden wezen bent? Je realiseert je dat je verbonden bent met de aarde en de materiële wereld en dat de materiële wereld je maar al te graag de condities geeft die je wenst. Als je in het bewustzijn stapt dat je gescheiden bent en je identificeert met een gescheiden wezen, voel je geen enkele verbondenheid meer. Dit houdt in dat je gescheiden bent van je omgeving; gescheiden van andere mensen en gescheiden van een hogere bron die je creativiteit geeft. Dan moet je energie uit je omgeving halen. Wat betekent dat? Dat je die van andere mensen afpakt. Daar verzetten ze zich natuurlijk tegen, dus dat is het begin van strijd. Je merkt ook dat zelfs de materiële wereld je niet zal geven wat je wilt als je een gescheiden wezen bent, dus je moet voor alles strijden.

Wat betekent dat? Dat je dan dwang gaat gebruiken. Wanneer je een verbonden wezen bent, hoef je geen dwang te gebruiken. Je gebruikt het natuurlijke proces om energie door je gedachten te laten stromen, mentale beelden te vormen die niet berusten op de illusie dat je gescheiden bent en die mentale beelden over de basisenergie heen te leggen en jou geeft wat je graag wilt. Wanneer je de gescheidenheid instapt, kun je dit niet doen. Je kunt niet op de natuurlijke manier iets medescheppen. Je begint op een onnatuurlijke manier iets mede te scheppen omdat je in plaats van energie een vorm te laten aannemen volgens de basisprincipes, energie probeert te dwingen om een vorm aan te nemen. Je doet dat in principe nog steeds op dezelfde manier. Je formuleert mentale beelden en projecteert die op de energie, maar je doet dit met geweld omdat de mentale beelden berusten op gescheidenheid, het gevoel dat je gescheiden bent.

Een klassiek voorbeeld hiervan door de geschiedenis heen is dat je ziet dat de meeste samenlevingen geneigd zijn om een bepaalde elite te vormen. Ze beweren dan dat ze een soort gezag hebben, bijvoorbeeld het land bezitten. Dit betekent dat andere mensen geen land bezitten. De enige manier waarop ze kunnen overleven, is op het land van de landeigenaren werken, maar de landeigenaren hebben daar iets voor nodig, dit betekent dus dat de landeigenaren de omstandigheden kunnen krijgen die ze willen, omdat andere mensen de fysieke arbeid doen die daarvoor nodig is.

Dit is een voorbeeld van dat mensen erin zijn geslaagd om dwang te gebruiken om te krijgen wat ze wilden, maar wel door misbruik te maken van andere mensen, door andere mensen te dwingen toe te geven aan de elite. Wat gebeurt er dan in je psyche? Zoals ik verschillende keren heb gezegd, zodra je in de gescheidenheid stapt, voel je druk. Dit is een overweldigende druk omdat je als gescheiden wezen niet echt kunt zien hoe jij je kunt verdedigen tegen alle bedreigingen die je op de wereld waarneemt. Wat moet je doen?

Ik heb eerder gezegd dat jij dan je gevoelens en je gedachten onderdrukt, maar in feite vorm je tijdens dit proces een conglomeraat gescheiden zelven onder de paraplu van het ego. De bedoeling is dat je een bepaald wereldbeeld vormt dat jou een positie biedt waarin je veilig, superieur bent en een beschermde bevoorrechte positie hebt die niet bedreigd kan worden. Dit is in wezen de psychologie van het bewustzijn dat je gescheiden bent. Je voelt je bedreigd en je probeert een wereldbeeld te scheppen dat die dreiging vermindert.

De gevangenis die gescheidenheid is
Nu kunnen mensen natuurlijk ook fysieke maatregelen nemen. Sommige mensen in de elites die je door de eeuwen heen hebt gezien, hebben kastelen gebouwd met dikke stenen muren om zichzelf te beschermen tegen een dreiging van buitenaf. Er zijn veel andere voorbeelden van fysieke maatregelen die mensen nemen, maar ze komen allemaal voort uit je gedachten, uit je psyche. Alles begint in je psyche. Alle fysieke maatregelen die mensen nemen, zijn slechts een verlengstuk van de poging om een wereldbeeld te scheppen waarin ze zichzelf presenteren als iemand die zich in een speciale positie in het leven bevindt waardoor ze het leven op deze planeet aankunnen. Ze zijn in staat om met de druk om te gaan, met die druk te leven en een soort bestaan te blijven houden.

Je zegt misschien: “Wat is daar mis mee?” Op een bepaald niveau is daar niets mis mee, want de aarde is een ervaringsmachine, een realiteitssimulator, waar je de ervaringen mag hebben die je wilt, zolang je wilt, totdat je er genoeg van krijgt. Als je een spiritueel persoon bent en spirituele leringen bestudeert en een spiritueel pad wilt volgen, dan is dit duidelijk niet genoeg voor jou. Dan is het niet genoeg dat jij mentale beelden vormt die jou een veilig gevoel geven, want wat is het effect daarvan? Dat je het gevoel hebt dat je die moet beschermen als je ze eenmaal hebt. Zodra je een bepaalde fysieke positie hebt, heb je het gevoel dat je die moet verdedigen. Die fysieke positie wordt natuurlijk een bescherming, zoals een kasteel met stenen muren een bescherming is, maar die wordt ook een gevangenis omdat je er niet uit kunt. Zodra je dit wereldbeeld hebt gevormd, kunnen je gedachten niet verder komen. Je moet daar blijven en altijd klaar staan om het te beschermen tegen alle mogelijke dreigingen.

In de dualiteit kun je alles bewijzen
Nu heb ik over het dualiteitsbewustzijn uitgelegd dat je altijd twee polariteiten hebt. Een van de aspecten van het dualiteitsbewustzijn gecombineerd met de analytische geest en het verstand is dat je in principe alles kunt bewijzen wat je wilt. In diverse culturen heb je een enigszins oude discussie: “Bestaat God?” In de moderne wereld heb je een discussie tussen religieuze mensen en wetenschappelijke materialisten of atheïsten. Ze proberen allebei met argumenten te komen. De religieuze mensen komen met argumenten voor het bestaan van God en de atheïsten komen met argumenten tegen het bestaan van God. Ze kijken allebei naar elkaars argumenten en proberen ze te ondermijnen en ondeugdelijk te verklaren, en wat zie je als je hiernaar kijkt? Je ziet dat er na enige tijd twee aparte groepen ontstaan. De ene groep is er absoluut van overtuigd dat God bestaat, de andere groep is er net zo van overtuigd dat God niet bestaat. Maar allebei hebben ze dezelfde argumenten.

Hoe komt het dat de ene groep mensen deze argumenten bekijkt en concludeert dat God bestaat en de andere groep dezelfde argumenten bekijkt en concludeert dat God niet bestaat? Dat komt omdat elke groep mensen bepaalde gescheiden zelven in hun gedachten hebben en die gescheiden zelven zullen als taak, als programmering, hebben dat ze het algemene wereldbeeld van die mensen moeten beschermen. De religieuze mensen hebben over het algemeen het beeld dat er een God is die uiteindelijk de macht heeft over alles wat er op deze wereld gebeurt. Hierdoor voelen ze zich veilig, omdat ze het gevoel hebben dat deze God voor hun veiligheid zal zorgen, hen gunsten zal verlenen, omdat zij goede religieuze mensen zijn. Hun gevoel van geborgenheid en veiligheid berust op het bestaan van deze God. Dit betekent dat hun gescheiden zelf dit wereldbeeld en het bestaan van deze God moeten verdedigen. Hoe doen de gescheiden zelven dat? Door alle argumenten die hun wereldbeeld in twijfel trekken te onderdrukken en ondeugdelijk te verklaren.

De atheïsten hebben het wereldbeeld dat er geen God is en dat komt omdat ze zich bedreigd voelen, en zich in vorige levens bedreigd hebben gevoeld door religieuze mensen die hen vervolgden, zoals je zag tijdens de Inquisitie en de kruistochten. Ze hebben geredeneerd dat een van de grootste bedreigingen op de wereld religie is en daarom het wereldbeeld hebben gevormd dat religie allemaal bijgeloof en subjectief is, maar dat er geen God is. In plaats daarvan zijn er natuurwetten en als je deze wetten door de wetenschap leert kennen, krijgen deze mensen het gevoel dat ze het gevoel dat ze controle over hun situatie hebben. Hoe komen ze aan hun wereldbeeld? Door gescheiden zelven te vormen die elk bewijs dat hun wereldbeeld in twijfel trekt, uit te sluiten, te onderdrukken of als ondeugdelijk te beschouwen.

Wanneer je op de wereld rondkijkt, dan vind je heel veel andere groepen mensen die precies hetzelfde hebben. De Joden in Israël hebben een bepaald wereldbeeld omdat ze zichzelf beschouwen als tegenstanders van de Arabieren. De Arabieren hebben het wereldbeeld dat ze tegenstanders zijn van de Joden. Veel andere groepen mensen over de hele wereld hebben een vergelijkbare dynamiek.

Wanneer je hogere opmerkzaamheid krijgt, zie je dat alle mensen gescheiden zelven hebben gevormd. Alle mensen hebben een basaal wereldbeeld. Je moet een wereldbeeld hebben om te kunnen functioneren, maar het probleem is dat het je onvermijdelijk in conflict zal brengen met andere mensen die een wereldbeeld hebben dat berust op de tegenovergestelde dualistische polariteit, wanneer jouw wereldbeeld berust op gescheidenheid en dualiteit.

Neem bijvoorbeeld de kruistochten tussen moslims en christenen, ze beweren allebei dat hun religie dezelfde god aanbad, de god die wordt beschreven in het Oude Testament, maar ze voerden wel oorlog tegen elkaar. De christenen meenden dat zij het goede vertegenwoordigden en de moslims het kwade. De moslims waren er ook van overtuigd dat zij het goede vertegenwoordigden en de christenen het kwade. Vanzelfsprekend kunnen ze niet allebei gelijk hebben. Hoe zou het zijn als geen van beide gelijk had; als ze allebei een dualistisch subjectief wereldbeeld hadden omdat ze één dualistische polariteit de status van superioriteit hebben gegeven, waardoor ze in een existentieel conflict terecht zijn gekomen met de tegenovergestelde dualistische polariteit?

Met andere woorden, het christendom en de islam zijn op een dualistische schaal geplaatst waarop zij voor de twee uitersten op de schaal staan. De christenen zouden kunnen zeggen: “Ons uiterste is goed, het islamitische uiterste is slecht.” De moslims zouden het tegenovergestelde kunnen zeggen. Zo werkt de dualiteit. Eén relatief uiterste verhef je tot de status van niet-relatief. Het is absoluut: “Dit is de absolute waarheid. Wij, de christenen, hebben de absolute waarheid. De moslims maken een absolute fout, daarom mogen we hen doden, ook al staat in onze religie het gebod, gij zult niet doden.” Zo maak je een gebod ondeugdelijk en mag je het schenden, wat vanzelfsprekend relativistisch is, maar je denkt dat het berust op een hogere waarheid.

Acht miljard universums
Zo vormen mensen wereldbeelden en je kunt dit als spirituele student gaan begrijpen wanneer je op de hogere niveaus van het Achtvoudige Pad komt. Je gaat dit zien en daarom moet jij je gedachten natuurlijk niet meer concentreren op dingen die andere mensen aan het doen zijn en in plaats daarvan beseffen dat jij ooit hetzelfde hebt gedaan, want iedereen doet dit totdat ze hun gedachten bevrijden van de illusie dat ze gescheiden zijn van de gescheiden zelven. Dit kan niet anders. Dit is geen mysterie. Iedereen doet dit. Toen ik geïncarneerd was, deed ik dat ook, voordat ik de hogere bewustzijnsniveaus bereikte. Ik heb het ook in vorige levens gedaan, ook al zullen veel boeddhisten ontkennen dat ik vorige levens had.

Je komt op het punt waarop je zegt: “Ik begrijp wat er op de wereld gebeurt. Ik begrijp dat iedereen een wereldbeeld heeft.” Alle acht miljard mensen op de planeet hebben in principe een persoonlijk wereldbeeld. Er zijn veel groepen mensen die vergelijkbare wereldbeelden hebben en zich daardoor kunnen identificeren met een groep, maar iedereen heeft een enigszins ander wereldbeeld.

We kunnen zelfs zeggen dat er niet één universum is. Er zijn achtmiljard universums op aarde omdat iedereen zich binnenin, in het centrum van, zijn eigen persoonlijke universum bevindt. iedereen beschouwt zichzelf als het centrum van het universum. Een parallel hiermee is je fysieke perspectief. Je zit nu op een bepaalde locatie. Je lichaam bevindt zich op een bepaalde locatie. Je kijkt door je ogen vanuit een bepaald gezichtspunt. Je bezet de ruimte waarin je bent. Dat is jouw persoonlijke ruimte. Een ander mens kan misschien dicht bij je in de buurt komen en een soortgelijk gezichtspunt hebben als jij, maar die kan zijn lichaam niet in jouw lichaam duwen en exact hetzelfde fysieke gezichtspunt hebben als jij. Dat geldt voor je gedachten. Je kunt overeenkomsten hebben met andere mensen, maar jij bent het middelpunt van jouw persoonlijke universum.

Als je achtmiljard mensen hebt die allemaal zichzelf zien als het centrum van het universum, en daarom de belangrijkste persoon in het universum zijn, is het dan een wonder dat er conflicten en strijd en lijden en een zee van Samsara zijn? Je kunt dit gaan inzien als student op het spirituele pad. Wat moet je dan doen? Als je hoger op het pad wilt komen, moet je zeggen: “Ik begrijp dat wij allemaal in ons eigen persoonlijke universum leven. Dat universum bestaat alleen in onze gedachten, maar we handelen op grond van de manier waarop we naar de wereld kijken, op grond van ons wereldbeeld. Ik begrijp dat we allemaal geneigd zijn om ons wereldbeeld te beschermen. Ik begrijp dat ik niet het recht heb om het wereldbeeld van een ander te beheersen. Zelfs als het gaat om mijn kinderen, mijn ouders, de mensen die dicht bij me staan, heb ik niet het recht om de gedachten van andere mensen te beheersen. Wat kan ik doen? Wat kan ik doen als spirituele student die begint te beseffen wat ik me nu realiseer over het spirituele pad?”

Ik ga andere mensen niet meer proberen te veranderen
Als eerste kun je een stap naar achteren doen en een beslissing nemen. Je kunt zeggen: “Ik kies ervoor om afstand te nemen van de taak om andere mensen op andere gedachten te brengen.” Je kunt je zelfs afvragen: “Heb ik een arbeidscontract waarin een gezagsdrager ervoor heeft getekend dat het mijn taak is om andere mensen op andere gedachten te brengen? Heb ik zo’n contract?” Kijk in je lades en archiefkast, heb je zo’n contract? Als dat niet zo is, kun jij je afvragen: “Waarom heb ik dan die taak op me genomen?” Vervolgens kun je deze lering gebruiken om te beseffen dat je deze taak op je hebt genomen omdat jouw ego denkt dat het de gedachten van andere mensen moet veranderen om jouw gemoedstoestand te kunnen veranderen. Hij denkt dat jij, om je veilig te voelen, andere mensen op andere gedachten moet brengen.

Dan kun je nog een stap naar achteren doen, tenminste als je bent gaan begrijpen dat jij niet je ego bent, niet je gedachten bent, je kunt een stap naar achteren doen en zeggen: “Maar heb ik die taak op me genomen of is dat gewoon mijn ego? Dan kun je beginnen te beseffen dat jouw ego deze taak op zich heeft genomen. Jij niet, en dat betekent dat je dan afstand kunt nemen van die taak en kunt zeggen: “Het is genoeg geweest. Ik kies er bewust voor om me er niet meer op te concentreren om andere mensen van gedachten te laten veranderen en ik ga al mijn aandacht richten op het veranderen van mijn eigen gedachten. Dat is eigenlijk mijn enige taak op deze planeet. Het enige doel van mijn bestaan op deze planeet is mijn eigen bewustzijn verhogen, niet om de gedachten van andere mensen te veranderen. Het gaat er niet zozeer om dat ik mijn gedachten als zodanig verander, maar dat ik mijn gedachten op hogere bewustzijnsniveaus breng.”

Waar let je op? Je let op de noodzaak dat jij je eigen bewustzijn, je eigen psyche, verandert. Hoe doe je dat? Zoals ik al heb beschreven, kijk je naar patronen, leg je zelven bloot en laat ze sterven. Wanneer jij je hierop concentreert, zul je vooruitgang, snelle vooruitgang, gaan boeken. Dan kun je op hogere niveaus van opmerkzaamheid komen, waarop je verder kunt beginnen te kijken dan de vele spelletjes waarin mensen gevangenzitten.

Kijk naar de mensen. Neem bijvoorbeeld familieleden die tientallen jaren opgesloten kunnen zitten in een strijd waarin de een de ander probeert te veranderen en vice versa. Ze spelen het spel van wie wie kan veranderen, wie wie kan domineren, enzovoort. Je kunt je van dit alles bevrijden. Je kunt je aandacht en energie bevrijden, je energie die op het emotionele, mentale en identiteitsniveau van dit spel gevangenzit om te proberen andere mensen te veranderen. Dit kan leiden tot veel snellere groei.

Het voortdurende oordeel in jouw gedachten
Wanneer je daarna op een hoger niveau komt en jij je van dit spel hebt bevrijd, kun je de volgende stap zetten; je kunt zeggen: “Maar ik begin nu te begrijpen hoe het ego werkt, hoe gescheiden zelven werken. Ik heb gezien dat ik ook zulke zelven had en ik heb ze losgelaten. Ik begin het proces te begrijpen.” Wat gebeurt hier dan eigenlijk? Dat het ego en de gescheiden zelven, zoals ik al zei, een bepaald wereldbeeld hebben gevormd. Dit wereldbeeld berust op gescheidenheid, dualistische polariteiten en een waardeoordeel.

In je hoofd zit een conglomeraat gescheiden zelven die alles evalueren wat er in je leven gebeurt. Het is niet alleen een kwestie van gebeurtenissen. Jouw gescheiden zelven houden natuurlijk voortdurend gebeurtenissen op de wereld in de gaten. Ze beoordelen voortdurend: “Vormt die een bedreiging voor mijn wereldbeeld?” Daarna beoordelen ze: “Als dat zo is, dan is die slecht en moet dat worden onderdrukt of vermeden, en als dat niet zo is, dan is die goed en dan kan ik dat accepteren.”

In je hoofd is er voortdurend een proces gaande waarin gebeurtenissen worden beoordeeld. Alles wat er gebeurt, dat kunnen wereldgebeurtenissen zijn, persoonlijke fysieke gebeurtenissen, iets wat iemand zegt, iets wat je leest, iets wat je op tv ziet, elke impuls die van buitenaf op jou afkomt, wordt voortdurend beoordeeld door gescheiden zelven. Veel speelt zich af beneden het niveau van je bewuste gewaarzijn, maar naarmate je hoger op het pad komt, word jij je hier meer van bewust, je kunt er niet omheen dat je een deel van dit proces ziet. Je kunt niet voorkomen dat dit je initiatief en aandacht vasthoudt.

Behalve alles wat er van buitenaf op jou afkomt, is er ook een voortdurend evaluatieproces in je gedachten gaande. Op emotioneel niveau heb je zelven die evalueren: “Wat zou ik in deze situatie moeten voelen? Is dit gevoel oké op basis van mijn spirituele wereldbeeld? Mag een spiritueel persoon zich zo voelen?” Dan heb je ook gedachten: “Is deze gedachte oké?” In wezen bestaat de evaluatie uit: “Is deze gedachte een bedreiging voor mijn wereldbeeld of bevestigt die mijn wereldbeeld?” Op het identiteitsniveau heb je voortdurend de gedachten: “Wie ben ik? Hoe pas ik op de wereld? Heb ik het recht om hier te zijn? Moet ik veranderen? Moet ik mij aanpassen aan deze groep of die groep?” Al die evaluaties, maar het globale doel is: “Is het een bedreiging voor mijn wereldbeeld? Bevestigt het mijn wereldbeeld? Is het goed? Is het slecht?”

Nogmaals, veel mensen ervaren het leven op die manier. Ze ervaren het leven door hun eigen gedachten, hun wereldbeeld, gescheiden zelven. Nogmaals, als dit de ervaring is die de mensen willen, dan is daar niets mis mee. Als spirituele student moet je het punt bereiken waarop jij je hiervan bewust wordt en begint te oordelen: “Wil ik dat dit mijn gedachten vult? Ik zie dat dit mijn hele leven mijn gedachten heeft gevuld, maar wil ik dat ook in de rest van dit leven of wil ik dat ontstijgen?” Dan kun je de leringen gaan gebruiken om de gescheiden zelven bloot te leggen die voortdurend kritiek hebben en oordelen.

Je kunt je ook bewust worden van je wereldbeeld. Hoe zie je de wereld en jouw plaats op de wereld? Wat in jouw wereldbeeld geeft jou het gevoel dat je het leven aankunt, dat je kunt bestaan en blijven bestaan op deze chaotische wereld? Dan kun jij je realiseren dat een waardeoordeel de basis voor dit alles is. Je kijkt naar fenomenen op de wereld, dat kunnen fysieke dingen zijn, emoties, gedachten, je identiteitsgevoel. Je evalueert altijd: “Is het goed, is het slecht, is het goed, is het fout?” Er komt een moment op het pad naar Boeddhaschap waarop je moet gaan evalueren: “Is dit de enige manier om naar het leven te kijken? Is het mogelijk om mijn gedachten te bevrijden van voortdurend te evalueren, over alles een oordeel te hebben?”

Lijden zit in je hoofd
Je kunt zelfs de vraag gaan stellen: “Wat is de oorzaak van lijden? De buitenwereld? Is lijden slechts een onvermijdelijk gevolg van het feit dat ik op deze verschrikkelijke wereld leef?” Dan begin jij je af te vragen: “Waar vindt lijden plaats?” Je kunt je realiseren dat lijden een toestand is die zich in je gedachten afspeelt.

Ja, er kan een situatie op de wereld zijn. Je kunt met je fiets vallen en een been breken en dat veroorzaakt pijn. Er zit een fysiek element aan, maar het echte lijden vindt plaats in je gedachten. Dan zou je aan een evaluatieproces kunnen beginnen: “O, dit had niet mogen gebeuren. Het was zo oneerlijk dat dit gebeurde. Het was zo stom van mij dat ik niet oplette of dat iemand anders me van de weg dwong.” Allemaal evaluaties die je geest gevangenhouden. Dit proces, dat zich in je gedachten afspeelt, veroorzaakt dat lijden. Gebeurtenissen zijn alleen maar gebeurtenissen, het is natuurlijk niet prettig om een been te breken, maar blijft wel een gebeurtenis en de evaluatie dat het goed of slecht of onrechtvaardig of wat dan ook is, vindt plaats in je gedachten.

Ongeacht de fysieke omstandigheden vindt lijden plaats in je gedachten en lijden komt voort uit het voortdurend beoordelen of iets goed of fout, goed of slecht, is; dat iets had moeten gebeuren maar niet gebeurde, dat iets had niet mogen gebeuren maar wel gebeurde, allemaal evaluaties. Op dat moment kun je gescheiden zelven gaan blootleggen en wanneer je ze gaat zien of loslaat, dan ervaar je meer verbinding met de Boeddhageest, omdat dergelijke waardeoordelen en evaluaties in de Boeddhageest niet bestaan.

Dit probeerde ik vijfentwintighonderd jaar geleden uit te leggen met het concept de paren, met het concept het overwinnen van lijden, het overwinnen van gehechtheden. Je gehechtheid aan dingen laat je lijden. Jouw gehechtheid aan de visie dat bepaalde dingen zouden moeten gebeuren en bepaalde dingen niet zouden mogen gebeuren. Wanneer die dingen waarvan je denkt dat ze niet zouden mogen gebeuren, wel gebeuren, lijd je. Wanneer je denkt dat de dingen die je wilde laten gebeuren, niet gebeuren, lijd je.

Je bent voortdurend in een staat van irritatie, ontevredenheid, niet rustig, omdat je altijd naar de toekomst kijkt en bang bent dat er slechte dingen kunnen gebeuren of dat er misschien geen goede dingen gebeuren. Je staat voortdurend onder spanning, maar je kunt op het punt komen waarop je er glimpen van begint op te vangen dat de Bewuste Jij uit de uiterlijke geest stapt en contact krijgt met je hogere zelf en je daardoor vrede voelt. Je ervaart het rechtstreeks – het is geen theoretisch concept. Je ervaart dat er een alternatief is voor je normale gemoedstoestand en dat het alternatief een rustiger gemoedstoestand is en op dat moment kun je gaan beoordelen: “Wat wil ik? Wil ik doorgaan met die irritatie of wil ik op weg gaan naar vrede?” Om naar vrede toe te gaan, moet je van die gescheiden zelven afkomen, maar je moet ook naar je algehele wereldbeeld kijken en zeggen: “Is het waar dat alles gescheiden is? Leef ik echt in een wereld die bestaat uit afzonderlijke dingen, afzonderlijke objecten? Ben ik een apart wezen? Ben ik gescheiden van de andere achtmiljard mensen op de planeet? Ben ik een eiland in het centrum van mijn eigen universum of is er een alternatief?” Natuurlijk is dat er en dat is de Boeddhageest, dat is verlichting.

Het begrip verlichting
Verlichting bestaat uit fasen. Natuurlijk zijn er mensen die denken dat het een absoluut perfecte staat is, maar dat is het niet. Verlichting begint wanneer je de illusie gaat zien dat de wereld in afzonderlijke objecten kan worden verdeeld.

jullie leven in een computertijdperk. Veel van jullie kunnen zich herinneren dat computers primitiever waren en dat het computerscherm pixels bevatte die met het blote oog te zien waren. Op het computerscherm kon je de afzonderlijke vierkante stippen zien waaruit het beeld bestond. Als je teruggaat en naar een foto op het computerscherm kijkt, zag je, als je dicht genoeg bij kwam met een vergrootglas, alleen maar afzonderlijke vierkante stippen in verschillende kleuren, maar ze hadden allemaal dezelfde vorm, ze hadden alleen een andere kleur. Er waren eigenlijk maar drie verschillende kleuren en je kon die afzonderlijke pixels zien. Dit betekent dat je, wanneer je naar het computerscherm kijkt met een foto van een tijger erop, als je er dicht genoeg bij bent, alleen vierkante stippen in verschillende kleuren en pas als je ver genoeg naar achteren gaat, je perspectief plotseling verschuift en het plaatje ziet: “O, die vierkante stippen vormen een plaatje van een tijger en dat is een gevaarlijk dier dat me zou kunnen opeten.”

Dit begin je te begrijpen wanneer je op de hogere niveaus van opmerkzaamheid komt, namelijk dat het alleen op een bepaald niveau, vanuit een bepaald perspectief, lijkt alsof de wereld uit gescheiden objecten bestaat. Alleen op een bepaald niveau is het relevant om een waardeoordeel van goed en slecht, goed en fout te hebben. Wanneer je dichterbij komt, zie je dat alle vormen, alle vormen op de wereld, zijn opgebouwd uit kleine afzonderlijke puntjes. Je kunt zelfs nog een stap verder gaan en beseffen dat de stippen alleen maar konden verschijnen omdat er een scherm was en alle verschillende vormen op de wereld zijn gemaakt van kleinere eenheden die helemaal teruggaan tot subatomaire deeltjes en energiegolven.

Dit alles kan alleen verschijnen omdat er iets achter zit waardoor je ze ziet verschijnen. Achter de stippen op het computerscherm bevindt zich het scherm zelf; wat zich achter de stippen op een stuk papier bevindt, is het papier zelf, maar achter de stippen die de wereld van vorm vormen, bevindt zich het vormloze en dat is de Boeddhanatuur. De Boeddhanatuur is het vormloze dat vorm laat ontstaan. Dit is het vormloze dat tijdelijk vorm kan aannemen, maar het vormloze wordt er niet door veranderd. Nogmaals, ik heb het beeld van een bioscoop gebruikt waar je met je identiteits-, mentale en emotionele lichaam iets op het scherm projecteert. Het scherm kan veel verschillende films weergeven, maar verandert niet door de films weer te geven. Het scherm is er nog steeds, het is nog steeds wit, ongedifferentieerd, vormloos. Welke vormen de Boeddhanatuur ook aanneemt, de Boeddhanatuur verandert niet. De vormen zijn slechts tijdelijk. De Boeddhanatuur is tijdloos, eeuwig, gaat altijd verder. Geen enkele vorm zou het vormloze ooit kunnen veranderen.

Een vorm kan misschien een andere vorm veranderen, maar geen enkele vorm kan het vormloze veranderen en dit kun je niet alleen op een verstandelijke manier begrijpen maar uiteindelijk zelfs intuïtief kunt aanvoelen, dat achter alle vormen de Boeddhanatuur zit. Wanneer je dit echt intuïtief gaat aanvoelen, krijg je een heel ander perspectief. Je begrijpt dat al die evaluaties van goed en fout, goed en slecht, alleen maar plaatsvinden in je hoofd, alleen maar in de gedachten die gescheiden zijn van de Boeddhanatuur en het gevolg is van de evaluatie, de voortdurende spanning, het voortdurende oordeel, zodat die de Bewuste Jij gefocust houdt op je gescheiden gedachten, zich concentreert in de gescheiden gedachten, en de wereld ziet door die gescheiden gedachten. Omdat de Bewuste Jij een uitdrukkingsvorm is van de vormloze Boeddhanatuur, kan hij uit de geest stappen die een vorm heeft en zijn eigen aard ervaren. Dit is hogere opmerkzaamheid. Dit betekent mindfulness echt.

Verschillende definities van mindfulness
Als je naar het boeddhisme door de eeuwen heen kijkt, zie je dat veel mensen, veel boeddhisten, zelfs veel zogenaamde gevorderde geleerden, het op veel andere manieren hebben gedefinieerd. Sommigen hebben geprobeerd het zo te definiëren dat je aan bepaalde dingen niet zou moeten denken en aan bepaalde dingen wel; waarop jij je gedachten zou moeten concentreren. Ze hebben toen diverse vormen van meditatie verzonnen die zich richten op het buitensluiten van bepaalde gedachten en je gedachten concentreren op andere gedachten.

Dit is niet de oorspronkelijke betekenis van mindfulness. Deze mensen gebruiken de leringen van de Boeddha om een nieuw gescheiden zelf te versterken of zelfs te maken. Deze mensen gebruiken de leringen van de Boeddha, die bedoeld zijn om hen te bevrijden van hun dagelijkse gedachten, de dualistische gedachten, de gescheiden gedachten, om een gescheiden zelf te vormen dat zich dan superieur voelt aan de mensen die hun wereldbeeld niet hebben. Ze scheppen een specifiek wereldbeeld dat volgens hen berust op de leringen van de Boeddha, maar in feite uit gescheidenheid voortkomt, omdat ze naar de leringen van de Boeddha door het filter van gescheidenheid kijken. Vervolgens vervormen ze de leringen, veranderen ze die in een doctrine of dogma en een heel vaststaand, gesloten, absolutistisch wereldbeeld.

Waar bestaat het hele concept van het Achtvoudige Pad uit? Dat je zolang je geïncarneerd bent, nog niet op het allerhoogste bewustzijnsniveau bent gekomen. Zoals ik al zei, je zult nog een illusie hebben zolang je geïncarneerd bent. Dat kan niet anders. Het bewandelen van het Achtvoudige Pad is een levenslang proces, maar die mensen hebben de leringen van de Boeddha overgenomen, of liever hun verwrongen versie ervan, en zeiden toen: “Nu hebben we het absolute wereldbeeld. Wij zijn boeddhist. We weten dit. We brengen dit in praktijk. We zijn in staat om onze gedachten te dwingen om niet aan bepaalde dingen te denken en te dwingen om zich alleen op andere dingen te concentreren. Daarom zijn we verder gevorderd. We zijn gered. We hebben een hogere bewustzijnsstaat bereikt. We zijn speciaal en de Boeddha zal ons in de verre toekomst zeker belonen.” Dit betekent mindfulness niet. Dit is gedachteloosheid, ook al zijn je gedachten gevuld met het wereldbeeld dat jij hebt gevormd. Dit zijn allemaal illusies, een gigantisch web van illusies, en dit is de essentie van het dilemma waar jullie voor staan.

Als je mijn levensverhaal neemt, dan zie je dat ik, nadat ik in het Nirvana was gekomen, overwoog terug te gaan naar de aarde om les te geven. Ik werd geconfronteerd met de gedachte: “Maar je hebt zo’n gevorderd bewustzijnsniveau bereikt dat zo veel hoger is, dat zo fundamenteel anders is dan het bewustzijn dat mensen op aarde hebben, dat niemand jouw leer zal kunnen bevatten. Niemand zal hem kunnen begrijpen.” Ik stond voor een verleiding, die ik moest verwerken, ik moest beoordelen: “Is het de moeite waard om terug te gaan? Zal iemand het begrijpen?” Wat ervoor heeft gezorgd dat ik terugging, was het besef dat ik het had begrepen. Ik had het begrepen. Ik had mijn bewustzijn tot een bepaald niveau verhoogd en, zoals ik al zei, wanneer je dat niveau van verlichting en Boeddhaschap bereikt, berust je wereldbeeld op eenheid. Je ziet jezelf niet gescheiden van andere mensen, daarom vind jij jezelf niet speciaal. Je ziet dat jij een persoonlijke uitdrukkingsvorm bent van de Boeddhanatuur en dat geldt ook voor alle andere mensen; en één uitdrukkingsvorm van de Boeddhanatuur kan niet inherent fundamenteel superieur zijn aan een andere uitdrukkingsvorm van de Boeddhanatuur.

Wanneer jij je dit realiseert, realiseer jij je ook dat als ik mijn bewustzijn kon verhogen, alle andere mensen dat ook kunnen. Het feit dat ik het heb gedaan, betekent dat er ook andere mensen aan toe zijn en dat graag willen en daardoor zou ik een voorbeeld voor hen kunnen zijn. Ik zou ze leringen kunnen geven en ik besloot om terug te gaan, omdat ik besloot: “Sommigen zullen het begrijpen.” Ik wist dat de meesten het niet zullen begrijpen en je kunt terugkijken op het boeddhisme van de afgelopen vijfentwintighonderd jaar en de verschillende sekten die zijn ontstaan en de verschillende argumenten die ze hebben waarom zij de boeddhistische leer hebben begrepen. Je kunt zien dat de meesten het niet hebben begrepen, maar sommigen wel en in de huidige tijd kunnen veel meer mensen het begrijpen, zelfs zonder boeddhist te worden. Zelfs als ze zijn opgegroeid in de westerse wereld die niet boeddhistisch is, kunnen ze het nog steeds begrijpen omdat de ideeën universeel zijn.

Wat is een deugdelijke spirituele lering?
Je kunt je nog iets anders realiseren op het pad. Je realiseert je dat al die verschillende religies en spirituele filosofieën die je op aarde aantreft, beweren dat zij de allerhoogste waarheid hebben. Of liever, de volgelingen en het priesterschap van die religies beweren dat ze de allerhoogste waarheid hebben, maar als een spirituele lering waarde heeft, deugdelijk is en van een hogere bron komt, dan zal die erop wijzen dat er meer is dan alle verdeeldheid die je op aarde ziet. Er is een bewustzijnsniveau dat hoger is dan de dualistische gedachten, de waardeoordelen, het gevoel van gescheidenheid.

Boven de gescheidenheid en verdeeldheid bestaat eenheid, en elke ware deugdelijke spirituele lering zal daarnaar verwijzen. Daarom is het zinloos om te praten over: “Dit is de superieure leer.” Omdat mensen individuen zijn, kun je geen spirituele leer maken die voor alle mensen op aarde zal werken en dat doet er niet toe. Dat hoeft ook niet. Waar het om gaat is: “Kan een specifieke spirituele leer mensen helpen hun bewustzijnsniveau te transcenderen en uiteindelijk op het punt te komen waarop ze de gescheidenheid en dualiteit transcenderen?” In dat geval werkt hij. Als dat niet kan, dan werkt hij niet. Elke leer die met deze bedoeling wordt gegeven, kan worden vervormd en gefilterd door de gescheiden geest, dus mensen maken hun eigen versie van de leer, die niet is ontworpen om hen te bevrijden van hun gedachten, maar om het wereldbeeld van de gedachten te bevestigen of de uiterlijke geest een wereldbeeld te geven waardoor hij zich veilig en superieur voelt.

Als je een spirituele lering gebruikt om jezelf superieur te laten voelen omdat je denkt dat je de hoogst mogelijke leer, de absolute waarheid hebt, dan laat je zien dat je de bedoeling van echte spirituele leringen totaal verkeerd hebt begrepen. Een spirituele lering is bedoeld om je te bevrijden van je eigen gedachten, je gescheiden geest. Als dat gebeurt, werkt die. Als dat niet gebeurt, werkt hij niet. Als je hem gebruikt om jezelf te bevrijden van je eigen gedachten, maak je het best gebruik van die leer. Als je hem gebruikt om jezelf nog steviger in je eigen gedachten op te sluiten (omdat je ervan overtuigd bent dat jij het absolute wereldbeeld hebt, het hoogst mogelijke wereldbeeld), dan heb je de leer misbruikt.

Het was nooit de bedoeling van de Boeddha om een superieure religie op aarde te maken. De leer van de Boeddha moest een proces worden waarin mensen hun bewustzijnsniveau kunnen verhogen en zichzelf bevrijden uit de gevangenissen die hun eigen gedachten zijn. Als je de leringen van de Boeddha in iets anders verandert, laat dit je zien dat jij je niet bewust bent van de leringen van de Boeddha, omdat je hoofd vol overtuigingen zit die voortkomen uit iets wat zichzelf gescheiden van de Boeddha ziet, de gescheiden geest. Die ontstaat uit illusies en in plaats van je te bevrijden van de sluier van Maya, kan het je alleen maar steviger achter die sluier opsluiten omdat je denkt dat je wereldbeeld niet berust op illusies, maar de absoluut superieure waarheid.

Om het heel eenvoudig te zeggen: wat is hogere opmerkzaamheid? Dat is het besef dat het doel van het pad is jezelf bevrijden van je eigen gedachten, jezelf bevrijden van de inhoud van jouw eigen gedachten. Betekent dit dat je op een punt komt waarop je geen inhoud meer hebt? Dat heb ik niet gezegd. Als je oplet bij wat ik heb gezegd, dan heb ik gezegd dat jij je bevrijdt, je gedachten bevrijdt van de inhoud die berust op gescheidenheid en dualiteit. Wanneer je dit doet, creëer je andere inhoud die berust op verbondenheid en eenheid. Toen ik terugkwam om les te geven, kwam ik terug met een geest die bevrijd was van de dualiteit en gescheidenheid, maar die nog wel een zekere individualiteit bezat en een bepaald wereldbeeld dat was aangepast aan de cultuur waarin ik verscheen en mijn gedachten hadden natuurlijk inhoud.

Ik identificeerde me niet met die inhoud. Ik wist dat de inhoud van de gedachten eenvoudig hulpmiddelen waren om met de materiële wereld en andere mensen om te gaan. Ze hebben niet bepaald wie ik was. Ze zouden veranderd kunnen worden. Ze zouden anders kunnen zijn. Ze waren niet de absolute inhoud van mijn gedachten. Je ziet dat ik je niet vraag, althans niet op een bepaald niveau van het pad, dat je op het punt komt waarop je geen individualiteit, geen persoonlijkheid, meer hebt. Ik vraag je om op het punt te willen komen waarop je geen individualiteit hebt die berust op de illusie dat je gescheiden bent, waarop je geen persoonlijkheid hebt die berust op gescheidenheid en dualiteit, waarop jij jezelf tegenover andere mensen ziet. Je kunt een persoonlijkheid en individualiteit opbouwen of blootleggen, omdat je die misschien al in vorige levens hebt opgebouwd, die berust op een gevoel van verbondenheid, verbondenheid met je hogere zelf, verbondenheid met een hoger rijk, verbondenheid met andere mensen, verbondenheid met de materiële wereld. Dan ga je op een heel andere manier om met andere mensen en de materiële wereld en met je hogere zelf en het hogere rijk.

Je kunt dan handelen vanuit verbondenheid en wat is daarvan de natuurlijke uitkomst? Dat je in plaats van te proberen jezelf te verheffen als afzonderlijk individu, probeert het geheel te verheffen, omdat je ziet dat je deel uitmaakt van dat geheel, en dat dit de manier is om jezelf, je verbonden zelf, het hele leven, te verheffen. En dat leidt vervolgens naar het laatste onderwerp, concentratie, waar jij je op concentreert, maar dit zal natuurlijk het onderwerp van de volgende verhandeling zijn.

Ik heb jullie een demonstratie van mindfulness gegeven. Ik hoop dat je een idee over een hogere vorm van mindfulness hebt gekregen. Mijn gedachten zijn vol van de Boeddhanatuur. Waar zitten jullie gedachten vol van?