door Kim Michaels

Ik neem aan dat de meeste mensen zich er nu wel van bewust zijn dat Rusland trolfabrieken heeft waarin mensen werken die Russische propaganda op het internet moeten verspreiden, vooral op de social media. Ik heb persoonlijk meerdere trollen van mijn Facebookpagina verwijderd sinds de invasie van Oekraïne begon. Een van de belangrijkste doelwitten van die trollen is de NAVO en ze beweren dat de expansie naar het oosten na de val van de Sovjet-Unie een fout was, omdat dit Rusland provoceerde. Ik heb die bewering zelfs bij een paar grote westerse media gezien. Ik zal dus mijn persoonlijke mening over de NAVO geven.

In ben opgegroeid in Denemarken tijdens de Koude Oorlog en op school hoorde ik over de Nazipropaganda en Hitlers minister van propaganda, Joseph Goebbels. Ik hoorde ook iets over sovjetpropaganda en het doel om van de hele wereld een communistische samenleving te maken. Ik was tien toen ik me ervan bewust werd dat als iemand in Rusland op een knop zou drukken, het acht minuten zouden duren voor de atoombommen Denemarken zouden bereiken en mijn land en manier van leven zou wegvegen. Ik wist dat we als enige optie hadden dat we moesten vermijden dat Denemarken werd bezet door Rusland. De NAVO was onze enige optie. Ik werd dus opgevoed met het algemene beeld dat de NAVO een militair verbond was om democratische naties tegen het totalitarisme te beschermen.

Pas toen ik in 2009 naar Estland verhuisde, besefte ik dat dit beeld niet helemaal klopte. Toen ik opgroeide, heb ik niet veel over de drie Baltische staten gehoord aangezien ze een deel van de zogenaamd Sovjet-Unie vormden en er weinig informatie beschikbaar was. Ik wist echter wel dat ze niet altijd in de Sovjet-Unie hadden gezeten, maar dat Stalin hen daartoe gedwongen had. Pas toen ik naar Estland verhuisde, werd ik me ervan bewust hoe de mensen in Estland dit hadden ervaren. ik hoorde dat er op een nacht in maart 1949 meer dan twintigduizend mensen waren gearresteerd door de handlangers van Stalin, dat ze in veewagens waren geduwd en per trein naar werkkampen in Siberië waren gezonden en dat je van de meesten nooit weer iets had gehoord. En dit was niet de enige golf van deportatie; er werden meer dan tweehonderdduizend mensen uit de Baltische landen gedeporteerd. Dit was bijna tien procent van de bevolking in die kleine landen. In principe werd iedereen die men als een risico beschouwde voor de Russische bezetting gedeporteerd om de opkomst van een verzetsbeweging in de kiem te smoren. Mensen werden gearresteerd en ter dood veroordeeld alleen al op die verdenking en zonder enige vorm van verhoor. Er werd gewoon op de deur geklopt om vier uur ’s morgens en de mensen, inclusief kinderen, vrouwen en oude mensen waren weg.

Hoe hebben de mensen in Estland dat ervaren? Natuurlijk als een bijna niet te doorgronden trauma – in ieder geval niet te doorgronden voor de mensen onder ons die uit vrije naties komen die nog nooit zoiets hebben meegemaakt. Deze mensen hebben het echter ervaren en die bezetting heeft bijna vijftig jaar geduurd. Nu kunnen wij wel het idee hebben dat dit door de Sovjet-Unie werd veroorzaakt als een amorfe entiteit, maar bij de mensen in Estland bestaat er geen enkel twijfel over wat voor soort mensen het waren die hun land bezetten en hun familieleden deporteerden: De Russen. De Russen hadden duidelijk de leiding in de Sovjet-Unie en zij maakten ook de plannen voor deze onmenselijke daad en voerden hem uit. De Esten hadden ook het gevoel dat hun land werd bezet en onderdrukt door de Russen die deden alsof de Esten geen menselijke wezens waren. Zij hadden ook het gevoel dat hun land in verval raakte tijdens de Russische bezetting. Iemand zei eens: “Voor de bezetting waren we in alle opzichten verder dan Finland, maar nadat de Sovjet-Unie instortte, lagen we ver op hen achter.”

Het resultaat hiervan is wel duidelijk. Zodra de Sovjet-Unie instortte, lieten de Esten er geen gras over groeien om zichzelf zover mogelijk van Rusland te distantiëren. Waarom? Omdat zij zich na vijftig jaar bezetting realiseerden dat het Russische staatsapparaat een uitdrukkingsvorm is van een gebrek aan menselijkheid dat ver beneden het niveau van menselijkheid ligt van de mensen in Estland. De Esten wisten dat zij de Russen nooit hadden kunnen aandoen wat de Russen hen hadden aangedaan. Het belangrijkste doel om Estland te bevrijden was ervoor te zorgen dat zij nooit weer zouden worden onderworpen aan de onmenselijkheid van het Russische staatsapparaat. Ik zeg opzettelijk niet de Russische mensen, omdat de Esten samenleefden met driehonderd etnische Russen die Stalin naar Estland had laten verhuizen. De Esten wisten dus dat het niet alle Russen ontbrak aan het gebrek aan menselijkheid dat ze bij het Russische staatsapparaat zagen.

Wat was dus de belangrijkste motivatie voor de Esten om bij de NAVO te willen? Droomden ze van een wereldrijk door bij een militaire alliantie te gaan en wraak op de Russen te nemen? Nee, ze wilden gewoon met rust worden gelaten opdat zij hun eigen land zouden kunnen ontwikkelen zonder dat hun oosterbuur zich daarmee bemoeide. En dit is mijn punt. De motivatie van Estland om bij de NAVO te komen was zuiver humanitair:

• Zij wilden niet door het Russische leger worden bezet en vernietigd.
• Zij wilden niet dat er een welvarend land zou worden opgebouwd en dat daarna de meest getalenteerde tien procent van de bevolking naar werkkampen zou worden gedeporteerd.
• Zij wilden niet hun culturele erfgoed en hun literatuur (de Esten lezen meer dan de meeste andere mensen) verliezen.
• Zij wilden er niet naar streven om een goede economie op te bouwen en dat ze daarna werden gedwongen om het meeste van wat ze produceerden naar Rusland te ‘exporteren’ (zoals in de tijd van de Sovjet-Unie).
• Zij wilden hun vrijheid van drukpers niet verliezen en hun mening blijven geven in de openbaarheid en privé.
• Zij wilden in staat zijn om een beter leven voor zichzelf en hun kinderen en hun natie opbouwen en zij wilden niet dat dit ooit weer van hen zou worden afgenomen.

Zijn dit onredelijke eisen, eerlijk gezegd? Kunnen we niet zeggen dat zij een uitdrukkingsvorm zijn van iets wat we basale menselijkheid zouden kunnen noemen, de soort menselijkheid die we in de westerse landen als vanzelfsprekend beschouwen? Spreekt het dan niet vanzelf dat de expansie naar het oosten van de NAVO een uitdrukking is van de menselijkheid waarop alle democratieën berusten?

Laten we er geen doekjes om winden. De oude leden van de NAVO hebben de Oost-Europese landen niet gedwongen om bij de NAVO te komen. Zij kwamen allemaal snel zodra ze aan de eisen voldeden en om dezelfde reden als de Esten: Zij wilden nooit weer worden blootgesteld aan de onmenselijkheid en wreedheid van het Russische staatsapparaat. Mensen tegen deze onmenselijkheid beschermen is geen militair doel; het is een uitdrukkingsvorm van menselijkheid.

Nu weet ik heel goed dat er mensen waren die heftig zouden hebben gereageerd als ik dit artikel had geschreven en zou hebben gezegd dat het Russische staatsapparaat onmenselijk en wreed is, voordat Poetin zijn militaire machine naar Oekraïne had gezonden, maar hoe kan iemand hier bezwaar tegen maken op grond van de nieuwsberichten dat de Russische militaire machine systematisch burgers als doelwit gebruikt en ziekenhuizen bombardeert en schuilkelders en hele steden met de grond gelijk maakt?

Voor degenen die de onmenselijkheid van de Russische oorlogsmachine wel erkennen: stel je eens voor wat er gebeurd zou zijn als de NAVO zich niet naar het oosten had uitgebreid. Denk je dat Oekraïne het begin zou zijn geweest, gebaseerd op het feit dat de bedoelingen van Poetin nu aan het licht zijn gekomen? Denk je niet dat Poetin nadat hij zijn macht had verstevigd, één klein land per keer had ingenomen en hen in de Russische schaapskooi had gezet? En waar zou dit zijn gestopt? Vraag de Polen maar eens naar hun ervaringen met de Russische wreedheid en of zij een deel van het Rusland van Poetin willen worden.

Hoe zit het met de bewering dat de expansie van de NAVO Rusland heeft geprovoceerd en ze zich bedreigd voelden? Kan iemand dit echt geloven na alles wat Poetin heeft laten zien? Poetin weet dat de NAVO een verbond is om zich te verdedigen. Natuurlijk voelt hij zich daardoor bedreigd, want als hij één land aanvalt, moet hij het tegen iedereen opnemen in plaats van één per keer over te nemen. Maar zou hij zich dan bedreigd hebben gevoeld als hij geen agressieve bedoelingen had gehad? Met andere woorden, de NAVO werd gevormd om humane naties te beschermen tegen de onmenselijkheid van het Russisch staatsapparaat. Beweren dat jezelf verdedigen tegen agressie een daad van agressie is, klopt van geen kant – tenzij je zelf de agressor bent.

De bewering dat de expansie van de NAVO een fout was, is gewoon propaganda om het westen op te splitsen en tot aan de inval in Oekraïne waren we opmerkelijk verdeeld en onverschillig. Poetin had veel agressieve daden gepleegd, maar hij slaagde erin om die op een dusdanig niveau te houden dat wij het gevoel hadden dat wij er niet op hoefden te reageren. Hij heeft dat voordeel nu verspeeld en ik ben onder de indruk van die verenigde reactie. Ik hoop dat we verenigd blijven en ons niet weer laten opsplitsen door propaganda.